علیرضا نقی نژاد - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
مهدیس رمضانی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

منطقه حفاظت شده سورکش فاضل آباد در استان گلستان با ۲۲۳ هکتار در دامنه ارتفاعی ۸۲۰ تا ۱۶۸۰ متری از سطح دریا واقع شده و یکی از زیستگاه های اصلی و شاخص درختچه ارزشمند سرو نوش یا سور (Platycladus orientalis) است. در بررسی فلوریستیک این منطقه، ۲۸۴ گونه از ۲۱۲ جنس و ۶۳ تیره جمع آوری و شناسایی شد. تیره های Asteraceae، Poaceae و Papilionaceae به ترتیب با داشتن ۴۲، ۳۴ و ۲۴ گونه بزرگترین تیره های گیاهی هستند. از نظر شکل زیستی، همی کریپتوفیت ها (۵/۴۷ درصد) بالاترین شکل زیستی گیاهان را در بر می گیرند و پس از آن تروفیت ها، فانروفیت ها، کریپتوفیت ها و کامه فیت ها (به ترتیب با ۲/۲۹، ۹/۱۰، ۴/۷ و ۹/۴ درصد) در رتبه های بعدی قرار دارند. بررسی پراکنش جغرافیایی گیاهی، غلبه عناصر سه منطقه ای اروپا-سیبری/ ایرانی-تورانی/مدیترانه ای (۸/۲۴ درصد) را در منطقه نشان داد. همچنین، بر اساس تحلیل شیب تغییرات ترکیب پوشش گیاهی منطقه بر مبنای نتایج تلفیقی تحلیل تطبیقی قوس گیری شده (DCA) و تحلیل همبستگی با استفاده از داده های ترکیب پوشش گیاهی و ویژگی های توپوگرافی تعداد ۲۰ قطعه نمونه ۱۰۰ متر مربعی که با روش انتخابی در سطح کل منطقه نمونه برداری شده بود، مشخص شد که عواملی همچون: ارتفاع از سطح دریا، شیب دامنه و شاخص گرمایی نقش موثری بر تغییرات ترکیب پوشش گیاهی منطقه دارند.

سرو نوش, تنوع زیستی گیاهی, شکل زیستی, تحلیل تطبیقی قوس گیری شده (DCA), منطقه حفاظت شده سورکش