تفاوت در جذب و بهره وری فسفر در دو رقم گیاه گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum Mill.)

کمبود فسفر یکی از بیماری های تغذیه ای رایج در گیاهان زراعی و باغی است. گونه ها و ژنوتیپ های مختلف از نظر تحمل کمبود از یکدیگر متفاوتند. در پژوهش حاضر، آثار کمبود فسفر در یک رقم بومی (پیاذر) و یک رقم وارداتی (بهتا) گیاه گوجه فرنگی به منظور بررسی سازوکارهای تفاوت بین رقمی نسبت به کمبود فسفر در محیط هیدروپونیک مطالعه شده است. کمبود فسفر موجب کاهش وزن خشک اندام هوایی و ریشه شد که این کاهش در رقم بهتا بیش از پیاذر بود. غلظت رنگیزه های برگ، شاخص های فلوئورسانس کلروفیل و نیز تثبیت دی اکسید کربن در رقم بهتا بیش از پیاذر تحت تاثیر کمبود فسفر قرار گرفت. کمبود فسفر موجب افزایش غلظت قندهای محلول، نشاسته و آمینو اسیدهای آزاد گردید اما غلظت پروتئین کاهش پیدا کرد. غلظت فسفر در شرایط کمبود در هر دو رقم کاهش یافت و در گیاهان دچار کمبود، فسفر بیشتری در رقم پیاذر به برگ و در رقم بهتا به ساقه اختصاص پیدا کرد. غلظت فسفر برگ های مسن طی دوره رشد ۵۸-۶۷ درصد کاهش یافت اما در برگ های جوان تر ۲۲۰-۳۵۰ درصد افزایش پیدا نمود که دال بر بازانتقالی فسفر از برگ های مسن به برگ های جوان بود. تفاوت های بین رقمی از نظر شدت بازانتقالی مشاهده نگردید اما در شرایط کمبود فسفر شدت بازانتقالی بیشتر بود. نتایج این پژوهش نشان داد که تفاوت در تحمل کمبود فسفر بین این دو رقم هم به تفاوت در جذب و هم به تفاوت در بهره وری فسفر مربوط است.

کلیدواژه ها:

فتوسنتز ، قندهای غیرساختاری ، کارآیی بهره وری ، کارآیی جذب ، کمبود فسفر ، گوجه فرنگی