ارزیابی واکنش ارقام کلزا به کاهش طول فصل رشد

به منظور دستیابی به رویکردی برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی، مطالعه ای دو ساله به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق شهرستان مشهد به اجرا درآمد. تاریخ های کشت (سه تاریخ کشت در سال اول و پنج تاریخ کشت در سال دوم) و ارقام کلزا (هایولا۳۰۸، هایولا۴۰۱، آرجی اس۰۰۳ و زرفام) به ترتیب در کرت­های اصلی و فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با کاهش فصل رشد (تاخیر در کشت) عملکرد دانه و اغلب اجزای عملکرد دانه از جمله ارتفاع بوته و وزن هزاردانه ارقام کلزا نسبت به تاریخ کشت پاییزه کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه در کشت انتظار و برای رقم هایولا۴۰۱، ۳۶۱۱ کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کشت پاییزه برای رقم زرفام (۴۷۰۸ کیلوگرم در هکتار)، ۲۳/۳ درصد کاهش نشان داد، گرچه این کاهش معنی دار نبود. با این وجود در کشت انتظار و برای بعضی از ارقام زودرس بهاره، پتانسیل عملکرد دانه مناسب به نظر می­رسد به­ویژه اگر منافع ناشی از حذف سه نوبت آبیاری پاییزه نیز مدنظر قرار گیرد. بر مبنای نتایج این آزمایش انتخاب مطلوب برای تاریخ کشت کلزا با حذف آبیاری­های پاییزه، کشت انتظار است. کشت ارقام سازگار با این شرایط نیز اولویت بعدی برای تضمین موفقیت تولید است و در این رابطه ارقام بهاره زودرس نظیر هایولا۳۰۸ و هایولا۴۰۱ به علت سازگاری بیشتر به کاهش فصل رشد و عملکرد دانه بالاتر در این شرایط ترجیح دارند.

کلیدواژه ها:

پایداری تولید ، فصل رشد ، کشت انتظار ، کلزا ، منابع آب زیرزمینی