نگار ناصری - دانشجو کارشناسی ارشد معماری دانشگاه تربیت مدرس
محمدرضا بمانیان - استاد گروه معماری دانشگاه تربیت مدرس
منصور یگانه - دانشیار گروه معماری دانشگاه تربیت مدرس

معما ری اسلامی از بزر گترین شاخه های هنر اسلامی است که بسیاری از ویژگی های آن در مساجد دیده میشود؛ فضایی که خداوند آنرا مانند خانه مسلمانان برای عبادت مشخص کرده است. معماری مساجد در دورا ن مختلف دچار تغییرات گوناگو نی شده و هر دورهویژگی های مخصوص خود را هویدا کرده است. با تسلط حکومت صفوی، تفکر شیعی بسیار گسترش یافت و مکتب الهی اصفهان کهجم عبندی ماهرانهای از حکمت عشق سهروردی و حکمت مشاعی بود، در این شرایط امکان تجلی پیدا کرد. مسجدی که با توجه بهمکتب اصفهان طراحی می شود، تا جایی پیش می رود که همه ی آداب حج را در کالبد مسجد هویدا می سازد. پرسش مورد نظر اینپژوهش این است که معماری مساجد چهار ایوانی صفوی چه خصوصیاتی دارند، بنابراین با مقایسه و بررسی ویژگی های مساجد امام،آقانور و حکیم اصفهان به عنوان سه نمونه از دوره صفوی به شباهت ها و تفاوت های موجود و اصول طراحی آنها پرداخته شد.جهت انجام این پژوهش از روش توصیفی_تحلیلی براساس قالب عملکردی و فضایی استفاده شد. با بررسی منابع کتابخانه ای و استفادهاز مدارک موجود، اطلاعات بهدست آمده، بررسی و تحلیل شده است و نتایج حاصل از یافته های این پژوهش نشان می دهد که معماریمساجد مکتب اصفهان دارای ویژگی های مشترکی است و تفاوت های مساجد صرفا به دلیل جایگاه شهری مسجد و هدف ساخت آناست در حالیکه الگو و زبان کلی مساجد چهارایوا نی این دوره به یک صورت است.

مکتب اصفهان، معماری صفوی، سلسله مراتب، مساجد چهارایوانی، ارتباط بصری