علیرضا صالحی پورمیلانی - استادیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه بهشتی
زهرا بشکنی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی

استفاده از شاخص های مورفومتری یکی از پرکاربردترین تکنیک ها در مطالعات مورفوتکتوتیک است. منطقه موردمطالعه سه هزار شهرستان تنکابن کهدر البرز میانی قرارگرفته است در معرض تحولات شدید تکتونیکی قرار دارد. ازاین رو تعیین میزان فعالیت های تکتونیکی این حوضه از اهمیت فراوانیبرخوردار است. هدف این پژوهش بررسی دقیق تکتونیک فعال، بر اساس بررسی های مورفوتکتونیکی و مورفومتری است. برای دستیابی به هدف ابتدامحدوده موردنظر با استفاده از تصاویر ماهوارهای و با کمک نرم افزار HEC-GeoHMS محدوده حوضه آبریز، شبکه زهکشی و آبراهه های منطقهموردمطالعه استخراج گردید محاسبه شاخص های مورفومتری حوضه در نرم افزار Arcmap انجام گرفت و با استفاده از برخی شاخص های ژئومورفیک ونرم افزار saga۲.۱.۲ به تحلیل فرایندهای موثر پرداخته شد. شاخص های مورداستفاده در این پژوهش عبارتنداز: شاخص نسبت پهنای کف دره به عمقدره (Vf)، سینوسیته جبهه کوهستان (Smf)، نسبت شکل حوضه (Bs)، شاخص عدم تقارن آبراهه ها (Af)، منحنی شاخص هیپسومتری و انتگرالهیپسومتری (Hi) است. بر اساس محاسبات انجام شده مشخص گردید شاخص انتگرال هیپسومتریک حوضه زهکشی بیانگر فعال بودن منطقه است کهمی توان گفت منطقه موردمطالعه در حالت جوان مایل به پیر قرار دارد. مطالعه شاخص (Bs) منطقه را در وضعیت فعال قرار داده و ازلحاظ شاخص (Vf) و نسبت (V)، دره ها به شکل (V) می باشد که نشان دهنده فعال بودن این دره ها از دیدگاه تکتونیکی است. ازنظر شاخص عدم تقارن آبراهه ها در حوضهآبریز ، سمت چپ رودخانه نسبت به سمت راست از فعالیت بیشتری برخوردارند. عدد به دست آمده از سینوسی جبهه کوهستان (Smf) برابر ۱/۱۱می باشد که جزء مناطق با فعالیت متوسط تکتونیکی قرار می گیرد در کل با توجه به نتایج کلی همه شاخص ها ، منطقه موردمطالعه ازلحاظ نئوتکتونیک دروضعیت فعال قرارگرفته است.

تکتونیک فعال، شاخص های مورفومتری، مورفوتکتونیک، سه هزار