معیارهای ارزش شناختی اخلاق در نهج البلاغه با نگاه بر مکاتب وظیفه گرا و غایت گرای اخلاقی

علی سرلک; فاطمه سعیدی

معیارهای ارزش شناختی اخلاق در نهج البلاغه با نگاه بر مکاتب وظیفه گرا و غایت گرای اخلاقی

محل انتشار: فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، دوره: 24، شماره: 82

سال انتشار: 1399

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 458

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1374950

شناسه ملی سند علمی:

JR_KSIU-24-82_009

تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1400

چکیده مقاله:

هدف: هدف در این پژوهش، دستیابی به مبانی ارزش شناختی اخلاق از دیدگاه نهج البلاغه بود تا با شناخت آن، بتوان معیارها و ضوابط اخلاقی را بر اساس آموزه های نهج البلاغه استخراج کرد. روش: این مقاله با روش داده بنیاد انجام شده است. یافته ها: با توجه به معیارهای ارزشی اخلاق در دو مکتب وظیفه گرا و غایت گرای اخلاقی، در مکتب اخلاقی امام علی(ع) گزاره هایی مبنی بر اخلاق وظیفه گرای قاعده نگر و سودگرای قاعده نگر وجود دارد؛ ولی این امر بدین معنا نیست که این مکتب اخلاقی به طور کامل منطبق با این دو دیدگاه اخلاقی است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق، گویای آن است که دو اصل عدالت و حق طلبی، به عنوان معیار ارزش شناختی اخلاق در نهج البلاغه مطرح شده است. معیارهای تحقق اصل عدالت در نهج البلاغه عبارتند از: رعایت انصاف و مساوات، قرار دادن هر چیز در جای خودش، رعایت حقوق و اعتدال و میانه روی در روابط انسانها؛ و معیارهای تحقق اصل حق طلبی عبارتند از: تحقق آنچه واقعیت و امر واقعی است، رسیدن و دستیابی به حقیقت امور، اجازه و اختیار داشتن انسانها در امور مختلف، در نظر گرفتن استحقاق انسانها و مطالبه حقوقشان.

کلیدواژه ها:

اخلاق علوی ، معیار ارزش شناختی اخلاق ، وظیفه گرایی اخلاقی ، غایت گرایی اخلاقی ، نهج البلاغه

نویسندگان

علی سرلک

خبرگان بدون مدرک/ مربی گروه معارف دانشگاه هنر تهران

فاطمه سعیدی

دکتری علوم و معارف نهج البلاغه، دانشگاه پیام نور استان تهران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

نهج البلاغه. سید رضی(۱۳۸۰). ترجمه سیدجعفر شهیدی. بر اساس نسخه ...
ابن میثم بحرانی(۱۳۷۵). شرح نهجالبلاغه. ترجمه قربانعلی محمدی مقدم و ...
استراوس، انسلم و جولیت کربین(۱۳۸۵). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه ...
افلاطون(۱۳۸۰). دوره آثار افلاطون. ترجمه محمدحسن لطفی و رضا کاویانی. ...
اسلامی، محمد تقی( ۱۳۹۰) «پیامدگرایی اخلاقی در عرفان اسلامی»، معرفت ...
بهشتی، احمد( ۱۳۸۶)از حق به تکلیف؛ تاملی در مفهوم حق ...
پالمر، مایکل(۱۳۸۸). مسائل اخلاقی. ترجمه علیرضا آل بویه. قم: سمت.. ...
جعفری، سید محمدمهدی(۱۳۸۰). پرتوی از نهج البلاغه. تهران: وزارت فرهنگ ...
جعفری، محمد تقی(۱۳۶۰). ترجمه و تفسیر نهج البلاغه. تهران: دفتر ...
جاکوبز، جاناتان آ.(۱۳۹۶). فرهنگ اصطلاحات فلسفه اخلاق. ترجمه سید محمدعلی ...
دانایی فرد، حسن(۱۳۸۴). «تئوری پردازی با استفاده از رویکرد استقرائی: ...
دانایی فرد، حسن و سید مجتبی امامی(۱۳۸۶). «استراتژی های پژوهش ...
دلشاد تهرانی، مصطفی(۱۳۹۱). «دانشهای درونی و ورودی نهج البلاغه»(جزوه دوره ...
دلشاد تهرانی، مصطفی(۱۳۹۱). رخساره خورشید. تهران: دریا.. ...
دلشاد تهرانی، مصطفی(۱۳۷۹). ماه مهرپرور:تربیت در نهج البلاغه. تهران: دریا.. ...
دلشاد تهرانی، مصطفی(۱۳۹۴). «مفهوم شناسی عدالت به منزله راهبرد عدالت ...
سبحانی، جعفر(۱۴۲۰ ق). الرساله فی التحسین و التقبیح العقلیین. قم: ...
: شیراوند، محسن و مختار رنجکش(۱۳۹۵) مقاله ی بررسی و ...
فرانکنا، ویلیام(۱۳۹۲). فلسفه اخلاق. ترجمه هادی صادقی. قم: کتاب طه.. ...
فروغی، محمدعلی(۱۳۷۵). سیر حکمت در اروپا. تصحیح امیرجلال الدین اعلم. ...
کاپلستون، فردریک(۱۳۸۰). تاریخ فلسفه (ج ۶: از ولف تا کانت). ...
کانت، ایمانوئل(۱۳۶۹). بنیاد مابعدالطبیعه. ترجمه حمید عنایت و علی قیصری. ...
کوئین، فلیپ ال.(۱۳۹۲). «نظریات مبتنی بر امر الهی درباره اخلاق». ...
گنسلر، هری جی(۱۳۸۷). درآمدی جدید به فلسفه اخلاق. ترجمه حمیده ...
لارنس، سی. بکر(۱۳۸۰). «سود گروی». در: فلسفه اخلاق: مجموعه مقالات ...
محجل، ندا(۱۳۹۱) تکالیف انسان نسبت به دیگران در نگرش کانت ...
مصباح یزدی، محمدتقی(۱۳۸۷). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی. قم: موسسه ...
مطهری، مرتضی(بی تا). سیری در نهج البلاغه. تهران: صدرا.. ...
مکارم شیرازی، ناصر(۱۳۷۵). پیام امام؛ شرح تازه و جامعی بر ...
مونر، دی.اچ.(۱۳۸۵). «مکتب اصالت فایده». ترجمه سید حسین میرجلیلی. مجله ...
هولمز، رابرت ال.(۱۳۸۵). مبانی فلسفه اخلاق. ترجمه مسعود علیا. تهران: ...
Nahj al-Balagheh. Sayyed Rezi (۲۰۰۱). Translated by Seyyed Jafar Shahidi. ...
Beheshti, Ahmad (۱۳۸۶)How right is costed; reflect on the concept ...
Copleston, Frederick (۲۰۰۱). The History of Philosophy (J. ۶: from ...
Danaei Fard, Hassan & Sayyed Mojtaba Emami (۲۰۰۷). "Qualitative Research ...
Danaei Fard, Hassan (۲۰۰۵). "Theoreticalization Using Inductive Approach: Conceptualization Strategy ...
Delshad Tehrani, Mostafa (۲۰۰۰). Mehrparvar: Training in Nahjol Balagheh. Tehran: ...
Delshad Tehrani, Mostafa (۲۰۱۲). "Doctoral-Electronic Booklet on Nahjul Balagheh's Inner ...
Delshad Tehrani, Mostafa (۲۰۱۲). Sun Facies. Tehran: Sea.. ...
Delshad Tehrani, Mostafa (۲۰۱۵). "The Concept of Justice as a ...
Foroughi, Mohammad Ali (۱۹۹۶). The Power of Wisdom in Europe. ...
Frankena, William (۲۰۱۳). Philosophy of Ethics. Translated by Hadi Sadeghi. ...
Gonzler, Harry J. (۲۰۰۸). A New Introduction to Philosophy of ...
Holmes, Robert L. (۲۰۰۶). Foundations of Philosophy of Ethics. Translated ...
Ibn Maysam Bahrani (۱۹۹۶). Description of Nahj al-Balagha. Translation by ...
Islami, Muhammad Taqi (۱۳۹۰) “An ethical view of Islamic recognition”, ...
Jacobs, Jonathan A. (۲۰۱۷). The Reformation Culture of Philosophy of ...
Jafari, Mohammad Taghi (۱۹۸۱). Translation and Interpretation of Nahj al-Balagheh. ...
Jafari, Seyyed Mohammad Mehdi (۲۰۰۱). Beam of Nahj al-Balagheh. Tehran: ...
Kant, Immanuel (۱۹۹۰). The Foundation for the Metaphysical. Translated by ...
Lawrence, C. Becker (۲۰۰۱). "Profit Paper". In: Philosophy of Ethics: ...
Mahjal, Nada (۱۳۹۱) The costs of a person with whom ...
Makarem Shirazi, Nasser (۱۹۹۶). The Message of the Imam a ...
Mesbah Yazdi, Mohammad Taghi (۲۰۰۸). Review of Ethical Schools. Qom: ...
Motahhari, Morteza (BT). Siri in Nahj al-Balagha. Tehran: Sadra.. ...
Mouner, D.H. (۲۰۰۶). "School of Utility Originality". Translated by Seyed ...
Palmer, Michael (۲۰۰۹). Ethical Issues. Translated by Ali Reza Al-Bouyeh. ...
Plato (۲۰۰۱). Plato's Works. Translated by Mohammad Hassan Lotfi & ...
Queen, Flip L. (۲۰۱۳). "Essay based on the Theories of ...
Sherawand, Mohsen and Mokhtar Rinjakish (۱۳۹۵), article by President and ...
Sobhani, Ja'far (۱۴۲۰ AH). Al-Rasallah fi al-Tahsin and al-Taqibih al-Alqilin. ...
Strauss, Anselm & Juliet Karbin (۲۰۰۶). Principles of Qualitative Research ...

نمایش کامل مراجع