نقد محتوایی احادیث ناظر به جنین شناسی، با تاکید بر مصداق شناسی ترابط علم و دین

سعید حسنی; ملک سلیمانی مهرنجانی; عبدالحسین خسروپناه

نقد محتوایی احادیث ناظر به جنین شناسی، با تاکید بر مصداق شناسی ترابط علم و دین

محل انتشار: فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، دوره: 24، شماره: 84

سال انتشار: 1399

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 289

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1374923

شناسه ملی سند علمی:

JR_KSIU-24-84_006

تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1400

چکیده مقاله:

هدف: مقاله پیش رو در صدد ارزیابی محتوایی روایاتی بود که در آنها نکاتی در زمینه مسائل علم جنین شناسی بیان شده است و رویکرد آن، یافتن جایگاه این روایات در مصداق شناسی نحوه رابطه متقابل علم و دین بود. روش: با بررسی منابع کتابخانه ای معتبر در حوزه جنین شناسی و جستجو در تفاسیر اثری و منابع روایی فریقین، مطالعه تطبیقی صورت گرفت و گزاره های روایی متعارض با یافته های علوم تجربی از روایاتی که با یافته های علمی توافق و حتی بر آنها تقدم دارند، متمایز شدند. یافته ها: با بررسی تطبیقی میان روایات اسلامی و یهودی و دستاوردهای علمی، تعارض خرافات و جعلیات اسرائیلی با علم، و نفوذ این خرافات به برخی روایات اسلامی ناظر به جنین شناسی اثبات شد. برای مثال، زمانبندی ۳۰ یا ۴۰ روزه برای «نطفه»، «علقه» و «مضغه» و همچنین تعیین زمان چهار ماهگی برای تعیین جنسیت جنین در این روایات، در تعارض با یافته های علمی و تجربی می باشند و این تعارض، عدم اعتبار برخی گزاره های روایی منسوب به دین را ثابت می کند. اما تعیین زمان ۹روزگی برای لانه گزینی نطفه در روایت امام باقر(ع) یک اعجاز علمی محسوب می شود. نتیجه گیری: علاوه بر اثبات شمول علم امام معصوم نسبت به تکوینیات و توافق علم و دین، عدم تعارض علم برهانی و گزاره دینی معتبر از نظر محتوا و سند تایید می شود.

کلیدواژه ها:

ترابط علم و دین ، جنین شناسی در روایات شیعه ، اسرائیلیات ، اعجاز علمی در روایات

نویسندگان

سعید حسنی

دکترای فقه و اصول، استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه اراک

ملک سلیمانی مهرنجانی

دکترای بافت شناسی و جنین شناسی، استاد تمام گروه زیست شناسی دانشکده علوم پایه، دانشگاه اراک.

عبدالحسین خسروپناه

دکترای کلام اسلامی، استاد تمام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

قرآن کریم.. ...
ابن بابویه، محمد بن علی صدوق(۱۳۸۵). علل الشرائع. قم: کتابفروشی ...
ابن درید، محمدبن حسن(۱۹۸۸ م). جمهره اللغه. بیروت: دارالعلم الملایین.. ...
ابن عطیه اندلسی، عبدالحق(۱۴۲۲ ق). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب ...
ابن فارس، احمد(۱۴۰۴ ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الاعلام ...
ابن منظور، محمد بن مکرم(۱۴۱۴ ق). لسان العرب. بیروت: دارالصادر.. ...
ازهری، محمد بن احمد(۱۴۲۱ ق). تهذیب اللغه. بیروت: داراحیاءالتراث العربی.. ...
اسماعیل بن عباد(۱۴۰۴ ق). المحیط فی اللغه. بیروت: عالم الکتب.. ...
افشاری، عاطفه(۱۳۸۸). اطلس جنین شناسی همراه با آیات قرآن. قم: ...
بروجردی طباطبایی، سید حسین(۱۴۲۹ ق). جامع احادیث الشیعه. تهران: فرهنگ ...
تبریزی، جواد(۱۴۲۸ ق). تنقیح مبانی الاحکام-کتاب الدیات. قم: دارالصدیقه الشهیده.. ...
ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد(۱۴۱۸ ق). جواهر الحسان فی تفسیر القرآن. ...
جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۹). منزلت عقل در هندسه معرفت دینی. قم: ...
جوهری، اسماعیل بن حماد(۱۳۷۶). الصحاح. بیروت: دارالعلم الملایین.. ...
حر عاملی، محمد بن حسن(۱۴۰۹ ق). تفصیل وسائل الشیعه. قم: ...
حسنی، سعید(۱۳۹۶). جنین شناسی فقهی. اراک: جهاد دانشگاهی.. ...
حکیم، سید محسن(۱۴۱۰ ق). منهاج الصالحین. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.. ...
حلی، نجم الدین جعفر بن حسن(۱۴۰۸ ق). شرایع الاسلام. قم: ...
خسروپناه، عبدالحسین(۱۳۹۳). در جستجوی علوم انسانی اسلامی. قم: معارف.. ...
خسروپناه، عبدالحسین(۱۳۹۰).کلام جدید با رویکرد اسلامی. قم: معارف.. ...
خویی، سید ابوالقاسم(۱۴۲۲ ق). مبانی تکمله المنهاج. قم: احیاء آثار ...
خویی، سید ابوالقاسم(بی تا). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات ...
رضایی اصفهانی،محمدعلی(۱۳۸۶). اعجاز و شگفتی های قرآن کریم. قم: میراث ...
رفیعی محمدی، ناصر(۱۳۸۴). درسنامه وضع حدیث. قم: مرکز جهانی علوم ...
سادلر، توماس(۱۳۸۶). جنین شناسی پزشکی لانگمن ۲۰۰۶. ترجمه فرید ابوالحسنی ...
سبزواری، سید عبدالاعلی(۱۴۱۳ ق). مهذب الاحکام. قم: المنار.. ...
سلیمانی، حسین(۱۳۸۴). «حقوق جنین در یهودیت». باروری و نابارور، ش ...
سیوطی، جلال الدین(۱۳۸۵). البهجه المرضیه. قم: دارالحکمه.. ...
سیوطی، جلال الدین(۱۴۰۴ ق). الدرالمنثور فی تفسیر الماثور. قم: کتابخانه ...
شعرانی، ابوالحسن(۱۴۱۹ ق). ترجمه و شرح تبصره المعلمین. تهران: منشورات ...
طباطبایی، سید محمدکاظم(۱۳۹۳). منطق فهم حدیث. قم: موسسه امام خمینی(ره).. ...
طبرسی، فضل بن حسن(۱۴۲۵ ق). مجمع البیان لعلوم القرآن. بیروت: ...
طبری، محمد بن جریر(۱۴۱۲ ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. ...
طوسی، محمدبن حسن(۱۴۲۹ ق). الفهرست. قم: فقاهت.. ...
طوسی، محمد بن حسن(۱۴۰۷ ق). تهذیب الاحکام. تهران: دارالکتب الاسلامیه.. ...
عاملی، زین الدین(شهید ثانی)(۱۴۱۰ ق). الروضه البهیه. حاشیه سید محمد ...
عرفانیان یزدی، غلامرضا(بی تا). مشایخ الثلاث. قم: دفتر تبلیغات اسلامی ...
عسکری، حسن بن عبدالله(۱۴۰۰ ق). الفروق فی اللغه. بیروت: دارالآفاق ...
فیومی، احمد بن محمد(۱۴۱۴ ق). مصباح المنیر. قم: دارالهجره.. ...
قرطبی، محمدبن احمد(۱۳۶۴). الجامع لاحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو.. ...
قطیفی، احمد بن صالح (۱۴۲۲ ق). رسائل آل طوق. بیروت: ...
کلینی، محمد بن یعقوب(۱۴۰۷ ق). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیه.. ...
گایتون، هال(۱۳۸۹). فیزیولوژی پزشکی. ترجمه پروین بابایی و همکاران. تهران: ...
گلپایگانی، سید محمدرضا(۱۴۰۹ ق). مجمع المسائل. قم: دارالقرآن الکریم.. ...
مجلسی، محمدباقر(۱۴۱۰ ق). بحار الانوار. بیروت: موسسه الطبع و النشر.. ...
محسنی قندهاری، محمدآصف(۱۴۲۴ ق). الفقه و مسائل طبیه. قم: دفتر ...
معرفت، محمدهادی(۱۳۹۱). تفسیر و مفسران. ترجمه علی خیاط. قم: تمهید.. ...
مور، کیت و تی پرسائود(۱۳۸۴). جنین شناسی کاربردی انسان. ترجمه ...
نجاشی، احمدبن علی(۱۴۳۲ ق). الفهرست. قم: جامعه مدرسین.. ...
نجفی، محمدحسن(۱۴۰۴ ق). جواهرالکلام. بیروت: دار احیاء التراث العربی.. ...
نظری توکلی، سعید(۱۳۹۱).«حاملگی های چندقلویی و بررسی تطبیقی جواز کاهش ...
نورمحمدی، غلامرضا(۱۳۸۸). «مراحل رشد جنین از منظر قرآن». پژوهشهای میان ...
ویلیامز(۱۳۹۳). بارداری و زایمان. ترجمه هدی محمدخانی و همکاران. تهران: ...
Holy Quran.. ...
Afshari, Atefe (۲۰۰۹). Embryology by Quran. Qom: Vothoogh.. ...
Ameli, Zein Al-Din (۱۴۱۰ AH). Al-Rowzah Al-Bahiah. Qom: Davari Bookshop.. ...
Askari, Hasan (۱۴۰۰ AH). Al-Foroogh fe Al-Loghah. Beirut: Dar Al-Afagh.. ...
Azhari, Mohammad (۱۴۲۱ AH). Tahzib Al-Loghah. Beirut: Dar Ehyaa Al-Torath ...
Boroujerdi Tabatabaei, Seyyed Hossein (۱۴۲۹ AH). Collection of Shia Traditions. ...
Erfanian, Gholam Reza (No Date). Mashayekh Al-Salas. Qom: Islamic Publicity ...
Fayyoumi, Ahmad (۱۴۱۴ AH). Mesbah Al-Monir. Qom: Dar Al-Hejrah.. ...
Ghatifi, Ahmad (۱۴۲۲ AH). Rasael Al-e Towgh, Beirut: Dar Al-Mostafa.. ...
Ghortobi, Mohammad (۱۹۸۵). Al-Jame Le Ahkam Al-Quran. Tehran: Naser Khosro.. ...
Golpayegani Seyyed Mohammad Reza (۱۴۰۹ AH). Majma Al-Masael. Qom: Dar ...
Guyton, H. (۲۰۱۰). Medical Physiology, Translated by: P. Babaee. Tehran: ...
Hakim, Seyyed Mohsen (۱۴۲۰ AH). Menhaj Al-Salehin. Beirut: Dar Al-Taarof.. ...
Hassani, Saeid (۲۰۱۷). Study of Islamic Law as to Embryo. ...
Helli, Jafar ibn Hassan (۱۴۰۸ AH). Sharaye Al-Islam. Qom: Ismaeelian.. ...
Hor-e-Ameli, Mohammad ibn Hassan (۱۴۰۹ AH). Tafsil-e-Vasael Al-Shiah. Qom: Aal-Al-Beit.. ...
Ibn Atiye Andolosi, Abdol-Hagh (۱۴۲۲ AH). Al-Moharar Al-Vajiz. Beirut: Dar ...
Ibn Babouye, Saddough (۲۰۰۶). Elal Al-Sharae. Qom: Davari Bookshop.. ...
Ibn Doraid, Mohammad (۱۹۸۸). Jamhara Al-Loghah. Beirut: Dar Al-Elm.. ...
Ibn Fares, Ahmad (۱۴۰۴ AH). Mojam Maghays Al-Loghah. Qom: Maktab ...
Ibn Manzoor (۱۴۱۴ AH). Lesanol-Arab. Beirut: Dar Al-Sader.. ...
Ismaeel Ibn Obbad (۱۴۰۴ AH). Al-Mohit fe Al-Loghah. Beirut: Alamol-Kotob.. ...
Javadi Amoli, Abdollah (۲۰۱۰). Status of Intellect in Islamic Thought. ...
Jowhari, Esmaeil (۱۹۹۷). Al-Sehah. Beirut: Dar Al-Elm.. ...
Khosropanah, Abdolhossein (۲۰۱۱). New Theology an Islamic Approach. Qom: Maaref.. ...
Khosropanah, Abdolhossein (۲۰۱۴). Search for Islamic Humanities. Qom: Maaref.. ...
Khoei, Seyyed Abolghasem (۱۴۲۲ AH). Foundation of Takmelah Al-Menhaj. Qom: ...
Khoei, Seyyed Abolghasem (No Date). Mojam Rejal-e Shiah.. ...
Koleini, Mohammad (۱۴۰۷ AH). Al-Kafi. Tehran: Dar Al-kotob Al-Islamie.. ...
Majlesi, Mohammad Bager (۱۴۱۰ AH). BeharAl-Anvar. Beirut.. ...
Marefat, Mohammad Hadi (۲۰۱۲). Exegesis & Exegetes. Trnslate: Ali Khayyat. ...
Mohseni, Mohammad Asef (۱۴۲۴ AH). Al-Figh Va Masael Al-Tebbiah. Qom: ...
Moore, Keith.L & T. Persaoud (۲۰۰۵). The Developing Human,Clinically Oriented ...
Najafi, Mohammad Hassan (۱۴۰۴ AH). Javaher Al-Kalam. Beirut: Dar Ehyaa ...
Najashi, Ahmad (۱۴۳۲ AH). Al-Fehrest. Qom: Jame Modarresin.. ...
Nazari, T.S. (۲۰۱۲). "A Comparative Study of Multiple Pregnancies and ...
Noormohammadi, Gholamreza (۲۰۰۹). "Development Process of Embryo with Quran". Research ...
Rafyee Mohammade, Naser (۲۰۰۵). Textbook Anent Apocryphal Traditions. Qom: Theological ...
Rezaei Esfahani, Mohammad Ali (۲۰۰۷). Miracles in Quran. Qom: Mirath-e-Mandegar.. ...
Sabzevari, Seyyed Abd Al-Aala (۱۴۱۳ AH). Mohazzab Al-Ahkam. Qom: Al-Menar.. ...
Sadler, Thomas W. (۲۰۰۷). Langman, s Medical Embryology. Translate: Farid ...
Sharani, Abolhassan (۱۴۱۹ AH). Translate of Tabserah Al-Motaallemin. Tehran: Islamic ...
Soleimani, Hossein (۲۰۰۵). "Embryo Law in Judaism". Journal of Reproduction ...
Soyouti, Jalal Al-din (۲۰۰۶). Al-Bahjat Al-Marziah. Qom: Dar Al-Hekmah.. ...
Soyouti, Jalal Al-din (۱۴۰۴ AH). Al-Dor Al-Mansoor. Qom: Marashies Library.. ...
Tabari, Mohammad ibn Jarir (۱۴۱۲ AH). Jame Al-Bayan. Beirut: Dar ...
Tabarsi, Fazl ibn Hassan (۱۴۲۵ AH). Majma Al-Bayan. Beirut: Al- ...
Tabatabaee Seyyed Mohammad Kazem (۲۰۱۴). The Logic of Hadith Understanding. ...
Tabrizi, Javad (۱۴۲۸ AH). Tanghaih Mabani Al-Ahkam. Qom: Dar Al-Seddighah.. ...
Thaalebi, Abd Al-Rahman (۱۴۱۸ AH). Javaher Al-Hesan. Beirut: Dar ehyaa ...
Toosi, Mohammad ibn Hassan (۱۴۲۹ AH). Al-Fehrest. Qom: Feghahat.. ...
Toosi, Mohammad ibn Hassan (۱۴۰۷ AH). Tahzib Al-Ahkam. Tehran: Dar ...
Williams (۲۰۱۴). Williams Obstetrics. Translate: Hoda Mahammadkhani. Tihran: Heidari ...

نمایش کامل مراجع