همزیستی قارچ های میکوریز آربوسکولار با گیاه دارویی آویشن کوهی در فصل های بهار و پاییز و ارتباط آن با عناصر خاک در حوزه آبخیز نوژیان لرستان

قارچ های میکوریز آربوسکولار، مهم ترین میکروارگانیسم های خاک هستند که نقش مهمی در حاصلخیزی خاک دارند. در تحقیق حاضر، همبستگی عناصر غذایی خاک با کلونیزاسیون و تعداد اسپور قارچ های میکوریز آربوسکولار در ریزوسفر گیاه دارویی آویشن کوهی (Thymus kotschyamus Boiss.& Hohen) طی فصل های بهار و پاییز در سه ایستگاه از آبخیز نوژیان (تاف، وارک و کوه کلا) بررسی شد. همچنین، تاثیر این همزیستی بر رشد و عملکرد اسانس گیاه دارویی آویشن کوهی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که مقدار منیزیم خاک همبستگی مثبت با تعداد اسپورهای خاک (۸۴/۰+) و کلونیزاسیون ریشه (۹۲/۰+) داشت، اما مواد آلی خاک همبستگی معنی داری با مقدار اسپورهای موجود در خاک و نیز کلونیزاسیون قارچ های میکوریز آربوسکولار با ریشه گیاه دارویی آویشن کوهی نشان نداد.کلونیزاسیون قارچ های میکوریز آربوسکولار همبستگی معنی دار و مثبت با وزن خشک اندام هوایی (۷۹/۰+) داشت. همچنین، تعداد اسپورهای موجود در خاک و درصد کلونیزاسیون قارچ های میکوریز آربوسکولار همبستگی مثبت با عملکرد اسانس به ترتیب به میزان ۹۱/۰ + و ۹۳/۰ + داشت. با توجه به اهمیت همزیستی قارچ های میکوریز آربوسکولار و تعامل آن با عناصر غذایی خاک، این اطلاعات می تواند در برنامه های توسعه کشت گیاهان دارویی موثر باشد.

کلیدواژه ها:

آویشن کوهی (Thymus kotschyamus) ، اسپور ، عناصر خاک ، قارچ های میکوریز آربوسکولار ، کلونیزاسیون