مهدی نیکنام - دکترای معماری، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

در گستره معماری ایران، پیوند علم و دین را می توان در برپایی بناهای عام المنفعه به ویژه ساخت مدارس علوم دینی دانست. مدارس علوم دینی دانشگاه فراگیری و کسب تعالیم و معارف قرآنی، طلبگی، آشنایی با فرهنگ اسلامی و مذهبی هستند. این مدارس نه تنها محل درس و بحث و آموزش علوم دینی بوده اند بلکه به عنوان یک پایگاه اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در طی تاریخ عمل می کرده اند که در واقع این ویژگی و عملکرد دوگانه و همزمان با هم، آن را از سایر نهادها متمایز می ساخته است. مدرسه علمیه یزد از بناهای تاریخی این شهر است که گسترش شهر و تحولات اجتماعی دهه های اخیر باعث کمرنگ شدن کاربری آن شده است. این تغییر با ایجاد مدرسه در وضعیت معماری بنا، صورت گرفته است. دستیابی به آموزه های معماری بنای مدرسه علمیه یزد و امکانی که بنا در هم سو سازی و پیوند مصلا با مدرسه فراهم نموده است، مورد واکاوی قرار خواهد گرفت. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی بوده و بر اساس داده ها و اطلاعات حاصل از مطالعات کتابخانه ای و اسناد تاریخی مربوطه، گردآوری شده است. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان می دهد، که پیوند و همسو شدن ساحت علم و دین، سنت فکری معماری اسلامی را احیاء نموده و در برپایی و ادامه حیات آن، تاثیرگذار بوده است.

مدارس علمیه، معماری اسلامی، آموزه های معماری، مدرسه علمیه یزد