محمود صادقیان - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
محبوبه قفاری - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

توده گرانیتوییدی ظفرقند به سن اوایل تا اواسط میوسن و طیف ترکیبی گابرو تا گرانیت در ۳۵ کیلومتری جنوب شرق اردستان رخنمون دارد. این توده نفوذی در درون سنگ های آتشفشانی و آتشفشانی رسوبی ائوسن زون ساختاری ارومیه دختر، جایگزین شده است. دایک های قبل، هم زمان تا پس از نفوذ و جایگیری دارای ترکیب غالبا آندزیتی بوده، با توده گرانیتوییدی ظفرقند همراه هستند. حضور گسترده انکلاوهای میکروگرانولار مافیک و دایک های سین پلوتونیک گسیخته شده، شواهد بارز اختلاط ماگمایی صورت گرفته در این توده نفوذی هستند. بر اساس ویژگی های ژئوشیمیایی بین سنگ های مافیک - حد واسط و فلسیک وقفه ترکیبی محدودی وجود دارد که از اختلاف در منشا تشکیل آن ها ناشی شده است. غنی شدگی از LILE و Pb، شواهدی از آلایش پوسته ای هستند. با توجه به آنومالی منفی بارز Ti و Nb، ماگمای سازنده توده مورد نظر در یک محیط قوس آتشفشانی واقع در حاشیه فعال قاره ای تشکیل شده است. با توجه به نمودار های تعیین جایگاه تکتونیکی، توده نفوذی ظفرقند در زمره گرانیتویید های نوع I، قوس آتشفشانی (VAG) و قوس قاره ای (CAG) قرار می گیرد. ذوب ورقه اقیانوسی نئوتتیس، گوه گوشته ای متاسوماتیسم شده روی آن و تا حدودی پوسته تحتانی و همچنین تبلور تفریقی ماگمای تولید شده، به تشکیل این توده نفوذی منجر شده است.

آلایش پوسته ای, اختلاط ماگمایی, پتروژنز, دایک های سین پلوتونیک, ورقه اقیانوسی نئوتتیس