دیدگاه مشترک به عشق و بررسی حقوق زن در اشعار نزار قبابی و سیمین بهبهانی

سیمین بهبهانی بزرگ شاعر معاصر، یکی از ستون های شعر نوین فارسی است. بخشی مهم از میراث شعریسیمین بهبهانی را تغنیات، غزل ها و اشعار عاشقانه او برمی سازد.پژوهش حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی به مقایسه مضامین عاشقانه و توجه به معشوق زمینی دراشعار این دوشاعر پرداخته ابتدا به ارایه تعریفی مختصر از عشق و همچنین مختصری از زندگینامه مهدی اخوان ثالث و نزارقبانی پرداخته و در ادامه مضامین مشترک در شعر دو شاعر را با ارایه نمونه های شعری بررسی کرده است. اینپژوهش می نمایاند که میان دیدگاه دو شاعر نسبت به معشوق زمینی تفاوت ها و شباهت هایی وجود دارد. هر دوشاعر عشق را سرنوشتی محتوم می دانند و نسبت به معشوق زمینی نظری ایجابی دارند.سیمین بهبهانی و نزار قبانی از چهره های شاخص شاعران نوستالژیک ادبیات معاصرند که بنا بر ضرورت و نیازجامعه ای که در آن زیسته اند، به سرودن اشعار عاشقانه پرداخته اند. عشق در اشعار این دو شاعر از سطحمحدود عواطف دو انسان نسبت به هم فراتر رفته و به عقیده ای مستحکم برای نجات بشریت از غم و اندوه ها وساختن مدینه فاضله بدل گشته و در حقیقت، جوهره حقیقی نجات انسان و انسانیت شده است. این دو شاعر بینوجدان و عشق فردی و جمعی خویش پیوند برقرار کرده اند که این مهم در اشعار نزار قبانی بارزتر است. از اینرو، در عاشقانه هایشان از عشق به وطن، آزادی و انسانیت سخن گفته اند که نگرش رمانتیک و در عین حال،واقع گرایانه آن ها با زبان نرم و زلال شعریشان بر اثر گذاری این اشعار در بین مخاطبین می افزاید. سیمینبهبهانی و نزارقبانی از چهره های شاخص شاعران نوستالژیک ادبیات معاصرند که بنا بر ضرورت و نیاز جامعهای که در آن زیسته اند، به سرودن اشعار عاشقانه پرداخته اند. عشق در اشعار این دو شاعر از سطح محدودعواطف دو انسان نسبت به هم فراتر رفته و به عقیده ای مستحکم برای نجات بشریت از غم و اندوه ها و ساختنمدینه فاضله بدل گشته و در حقیقت، جوهره حقیقی نجات انسان و انسانیت شده است.. از این رو، در عاشقانههایشان از عشق به وطن، آزادی و انسانیت سخن گفته اند که نگرش رمانتیک و در عین حال، واقع گرایانه آن هابا زبان نرم و زلال شعریشان بر اثر گذاری این اشعار در بین مخاطبین می افزاید. تاکید اغلب شاعران بر مفهومعشق با وجود همه ناکامی ها و سختی ها از آن روی بوده که عشق و محبت در سامان دهی جامعه آرمانی وایجاد سلامت روانی جامعه موثر است باتوجه به این مهم این جستار در پی آن است تا با روش توصیفی تحلیلیبه بررسی شاخصه های عشق در اشعار این دو شاعر پرداخته و گوشه ای از افکار و تلاش های این دو ادیب رادر جهت تعالی جامعه شان بازگو کند.در ادبیات معاصر ایران و عرب در شاخه شعر غنایی، سیمین بهبهانی و نزار قبانی دو شاعر مطرح و نام آشنا بهشمار می روند. عشق،کهن ترین و در عین حال، پیچیده ترین مضمون ادبیات غنایی، در شعر این دو شاعرنمودی عینی دارد .نزار قبانی،شاعر زن و شراب، نگاه سنتی و مدرن را در مورد زن و عشق با هم تلفیق کرده وتصویری جدید از معشوقه ارایه داده است، تصویری که هدف غایی آن تلطیف نگاه مردسالار جامعه عربنسبت به زن است.زبان شعر او نیز بسیار لطیف و عام فهم است، به گونه ای که جامعه در شکل های مختلف بهخوبی با آن ارتباط برقرار کرده است.در شعرسیمین بهبهانی اگر چه معشوق به اندازه شعر نزار قبانی حضور ونمود ندارد، اما آمیزش نگاه سنتی و مدرن به خوبی نمایان است.سیمین بهبهانی از یک سو پایبند به جریان شعرغنایی سنتی است.بر این اساس، در شعر او معشوق هنوز تیپیک و کلیشه ای است. از سوی دیگر، شخصیت زنبه فراتر از مرزهای تن ارتقا یافته است. زبان سهل ممتنع سیمین بهبهانی از دیگر مواردی است که باعث شباهتویژگی های شعر وی با نزار قبانی می گردد. این مقاله می کوشد مضامین عاشقانه را در دو اشعار شاعر تغزلیمعاصر مورد مطالعه قرار دهد و ویژگی های عشق و معشوق را در آثار آن ها مقایسه کند.

کلیدواژه ها:

ادبیات تطبیقی ، سیمین بهبهانی ، نزار قبانی ، عشق ، معشوق ، شعر