سیدامید حمیدی پرچیکلایی - دکترای تخصصی فیزیولوژی ورزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
سیدعبداله هاشم ورزی - استادیار فیزیولوژی ورزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران فوق لیسانس فیزیولوژی ورزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
طاهره مشایخی - فوق لیسانس فیزیولوژی ورزشی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی اثر شش هفته تمرین هوازی فزاینده به همراه مصرف مکمل ویتامین D۳ بر میزان فاکتور رشداندوتلیال عروقی (VEGF) و نیتریک اکساید (NO) در هیپوکامپ موش های دیابتی شده با استرپتوزوسین بود. ۴۸ سر رت (با وزنتقریبی ۲۲۰-۲۴۰ گرم و سن ۹ هفته) به شش گروه: گروه کنترل، شم، دیابت، دیابت+تمرین، دیابت+ ویتامین، دیابت+تمرین+ ویتامین (ترکیبی) تقسیم شدند. گروه تمرینی شش هفته و هفته ای پنج روز با شدت ۷۰-۶۰ درصد VO(۲)max به تمرین روینوارگردان پرداختند. گروه ویتامین D۳ به مدت شش هفته و برای دو هفته اول هفته ای دو روز ویتامین با دوز ۱میکروگرم در کیلوگرمو چهار هفته پایانی هفته ای یک بار به صورت درون صفاقی ویتامین D۳ دریافت کردند. برای ایجاد مدل دیابت، STZ با دوز ۶۰میلی گرم در کیلوگرم در ترکیب با بافر سیترات و ۴/۵pH به صورت درون صفاقی تزریق شد. فاکتور اندوتلیال عروقی و نیتریکاکساید هیپوکامپ موش ها با روش الایزا اندازه گیری شد. سطوح VEGF و NO در گروه کنترل دیابت نسبت به کنترل کاهش معنیداری یافت (P=۰/۰۰۰۱). از طرف دیگر سطح VEGF در گروه های تمرین، ویتامین و ترکیبی در مقایسه با گروه کنترل دیابتافزایش معنی داری داشت (P=۰/۰۰۰۱). اما در این سطوح در گروه های تحت مداخله اختلاف معناداری مشاهده نشد (P>۰.۰۵). ازطرف دیگر سطح NO در گروه های تمرین، ویتامین و ترکیبی در مقایسه با گروه کنترل دیابت افزایش معنی داری داشت(P=۰/۰۰۰۱). اما در این سطوح در گروه های تحت مداخله اختلاف معناداری مشاهده نشد (P>۰.۰۵). به طور کلی نتایج نشان دادمقادیر VEGF و NO در گروه تمرین، ویتامین و همچنین در گروه ترکیبی در مقایسه با گروه کنترل دیابت افزایش معناداری یافت.لذا به نظر می رسد هر کدام از مداخله ها به صورت مجزا و ترکیبی میتواند به واسطه تاثیر افزایشی روی عوامل رشد عروقی یک عاملکنترل کننده در برابر بیماری دیابت باشد.

تمرین هوازی فزاینده، ویتامین D۳ ، فاکتور رشد اندوتلیال عروقی، نیتریک اکساید، دیابت، هیپوکامپ