رحمان عشریه - استاد یار دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم قم
محمدعلی اسماعیلی اسماعیلی - پژوهشگر پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)- قم

«رویاانگاری وحی» نظریه ای است که دکتر عبدالکریم سروش اخیرا و با گذار از دو نظریه سنتی و تجربه دینی انگاری وحی ارائه نموده، در نوشتار و گفتارهای متعددش «وحی» را «خواب نامه» پیامبر می خواند که تنها در فضای درونی وجودش محقق می شود. جستار حاضر با روش توصیفی تحلیلی به واکاوی مولفه ها و مستندات قرآنی این نظریه پرداخته، آنها را با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی ارزیابی می نماید. از رهگذر این جستار مشخص می شود که «انحصارانگاری وحی در ظرف رویا»، «درونی انگاری رویای رسولانه»، «تاثیرپذیری رویا از شخصیت پیامبر(ص)»، «ابهام و رمزآلودگی زبان رویا» و «ضرورت تعبیر رویای رسولانه» شاخص ترین مولفه های این نظریه اند. چنانکه در راستای اثباتش به یک سلسله آیات قرآنی استناد شده است. با این حال، به نظر می رسد این نظریه نه تنها با فرهنگ قرآن و روایات سازگار نیست و مستندات قرآنی مزبور بر صدقش گواهی نمی دهند، بلکه آیات و روایات فراوانی بر بطلانش شهادت می دهند که در متن نوشتار حاضر تقریر می شود.

وحی, خواب نامه, رویاانگاری وحی, عبدالکریم سروش, علامه طباطبایی