پراکنش مکانی عناصر غذایی خاک فضای سبز درون شهری (مطالعه موردی: منطقه نه شهرداری شیراز)

از جمله موارد مهم که در توسعه پایدار محدوده های فضای سبز نقش موثری دارد، آگاهی از میزان عناصر غذایی خاک و بهینه سازی مصرف کودهای شیمیایی است. هم اکنون مصرف بی رویه کودها موجب آلودگی های زیست محیطی در فضای سبز درون شهری گردیده است. بر این اساس برای بهینه سازی مصرف کود نیاز به شناخت از وضعیت حاصلخیزی خاک فضای سبز درون شهری است و تهیه نقشه پراکنش عناصر غذایی بعنوان یکی از ابزارهای مناسب در این زمینه محسوب میگردد. هدف از این پژوهش ارزیابی پراکنش عناصر غذایی موثر در حاصلخیری خاک شامل عناصر پرمصرف کربن آلی خاک، فسفر، پتاسیم و ازت با استفاده از تکنیک زمین آمار وسیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می باشد. در این مطالعه پس از شبکه بندی محدوده مورد مطالعه، ثبت نقاط با استفاده از دستگاه GPS انجام گرفت سپس نمونه مرکب خاک از محدوده های فضای سبز منطقه نه شهرداری شیراز جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. برای تجزیه و تحلیل آمار ابتدا توزیع آماری داده ها تست شد و سپس نقشه پراکنش عناصر غذایی در محیط Arc GIS تولید شد. نتایج نشان داد که عناصر دارای پراکنش متفاوت مکانی می باشند. میزان موادآلی در سطح فضای سبز منطقه بیشتر از ۰/۵ppm می باشد که در دو طبقه متوسط و خوب قرار دارد و این نشان می دهد با کمبود اساسی کربن آلی وجود ندارد ولی در بعضی محدوده ها به مصرف کمی کود حیوانی برا ی تقویت ماده آلی خاک نیاز است. میزان پتاسیم در سطح فضای سبز بیشتر از ۱۵۰ppm است و در دو طبقه متوسط و خوب قرار می گیرد که نتایج نشان می دهد در نیمی از محدوده های فضای سبز منطقه مورد مطالعه کمبود پتاسیم برای کاشت و نگهداری گیاهان و درختان فضای سبز وجود دارد و به مصرف کود شمیایی برای تقویت پتاسیم خاک ن یاز است . میزان فسفر در سطح فضای سبزکمتر از ۱۰ppm می باشد و فقط در طبقه ضعیف قرار می گیرد که این نشان می دهد با کمبود فسفر مواجه هستیم و به مصرف کود شمیایی برای تقویت فسفر خاک نیاز است. میزان نیتروژن یا ازت در سطح فضای سبزکمتر از ۰/۱۸ppm است و در دو طبقه ضعیف و متوسط قرار می گیرد که این نشان می دهد با کمبود ازت خاک روبه رو هستیم و به مصرف کود شیمیایی برای تقویت نیتروژن خاک نیاز است. تقریبا خاک فضای سبز در چهار عنصر مورد ارزیابی ضعیف است و نیاز به تقویت دارد.

کلیدواژه ها:

تغییرات مکانی ، زمین آمار ، کریجینگ معمولی ، نقشه حاصلخیزی ، عناصر غذایی خاک