بازخوانی واژه «لو» در شاهنامه فردوسی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ایرانی، دوره: 20، شماره: 39
  • کد COI اختصاصی: JR_JISUK-20-39_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 451
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید علی قاسم زاده

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

علی اکبر فخرو

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سمنان، ایران.

چکیده

بازنگری در متون گذشته و تطبیق واژه­های مبهم یا ناآشنای آن­ها با واژه­های رایج و زنده در برخی گویش­ها-البته پس از اطمینان از اینکه، از رهگذر خطای محرران و نسخه نویسان نیست- می تواند رافع ابهامات ناخواسته متونی باشد که به سبب ناآشنایی مصححان و فرهنگ نویسان با گویش ها یا غفلت از آن ها، به نادرست ثبت شده یا به جرح و تعدیل ذوقی انجامیده و گاه در فرهنگ ها به اشتباه معنا شده است. در میان متون کلاسیک فارسی، شاهنامه فردوسی به سبب گرایش ذاتی آن به احیای زبان فارسی و دقت در کاربست واژه­های سره فارسی، زمینه­ای مناسب برای بازنمایی مشکل ضبط و ثبت صحیح بیت­ها و واژه­های در فرایند تصحیح و فرهنگ نویسی است.  بنا بر همین ضرورت، این جستار به شیوه استقرایی و با بررسی مفهوم واژه «لو» از خلال گویش­های رایج و زنده مانند گویش سرخه­ای و طبری، ضمن بیان معنای صحیح و دقیق آن در شاهنامه و اثبات نادرستی درج معنای «پشته یا بلندی» در مصراع «رهی تازه پیش آیدت پر ز لو» به این نتیجه رسیده است که تمامی نسخه­های موجود شاهنامه به دلایلی مانند در اختیار نداشتن نسخه­ای که واژه «لو» در آن به کار رفته باشد با بی­اعتنایی به ضبط این بیت در برخی فرهنگ­های فارسی ازجمله فرهنگ جهانگیری و فرهنگ دهخدا از ضبط درست واژه «لو» و بیت مربوط با آن غافل مانده­اند.

کلیدواژه ها

شاهنامه فردوسی, تصحیح, گویش سرخه ای, گویش طبری, واژه «لو»

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.