تاملی بر بیتی از محمدبن وصیف سگزی؛ «لتام» یا «لگان»؟

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ایرانی، دوره: 20، شماره: 39
  • کد COI اختصاصی: JR_JISUK-20-39_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 454
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اکبر حیدریان

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

داود نقی شیخی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد.

چکیده

در بسیاری از دست نویس های موجود، به دلیل خطای کاتبان و اعمال سلیقه متعمدانه آنها در تغییر و جایگزین کردن کلمات مهجور، بخشی از واژگان محفوظ در این متون دستخوش تغییر شده است. در این میان، یکی از بایسته های فرهنگی برای پیشبرد زبان و ادبیات فارسی آن است که این واژگان که از بلای تصحیف، تحریف و تغییر چنان کاتبانی به دور نمانده‎اند بازیابی و معرفی شوند. نگارندگان با توجه به اهمیت وافر این نوع از پژوهش، به بررسی و روشن کردن یک جای نام در شعر محمدبن وصیف سگزی پرداخته اند. بنا بر قول نویسنده تاریخ سیستان، محمدبن وصیف، در بیت «به لتام آمد رتبیل و لتی خورد پلنگ/...» به غلبه یعقوب لیث بر رتابله اشاره دارد. «لتام» در این بیت از نظر محققان شناخته شده نیست و این ناشناختگی، مایه برآشفتگی بسیار شده است. این مقاله، ابتدا اقوال مختلف را در مورد واژه مورد مناقشه بررسی و نقد کرده و در نهایت هیچکدام از ضبط ها را نپذیرفته است. نتیجه پژوهش حاضر، پیشنهاد این نکته است که «لتام»، تصحیفی از «لگان / لکان» است.

کلیدواژه ها

تاریخ سیستان, محمدبن وصیف, تصحیف, لتام, لگان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.