انگاره ها، کنش ها و رفتارشناسی اژدها در قصه های ایرانی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ایرانی، دوره: 19، شماره: 38
  • کد COI اختصاصی: JR_JISUK-19-38_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 238
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سحر یوسفی

دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران

محمد ایرانی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

خلیل بیگ زاده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

امیرعباس عزیزی فر

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی. کرمانشاه، ایران

چکیده

اژدها موجودی مشترک در اسطوره، حماسه و قصه های عامیانه ایرانی است که خاستگاه ظهور و بروز آن باورهای اساطیری و حماسی است و در اندیشه و خیال عامه نیز پرورش یافته است. اژدها هم در آثار اساطیری و حماسی و هم در افسانه ها و قصه های عامیانه ظهور می یابد. این پژوهش انگاره اژدها را در مجموعه چهار جلدی قصه های ایرانی انجوی شیرازی به شیوه توصیفی- تحلیلی کاویده است. هدف از این پژوهش، شناخت ویژگی های ظاهری، خوراک، زیستگاه و رفتارشناسی اژدها در قصه های عامیانه است. بررسی ها نشان می دهد که انگاره اندام وار اژدها، خوراک و زیستگاه وی در قصه های عامه و باورهای حماسی و اساطیری هم پوشانی چشمگیری دارد. رویارویی اژدها و قهرمان بن مایه ای اساطیری- حماسی است که ریشه در نبرد میان خیر و شر دارد. در این نوشتار، با رفتارشناسی اژدها نشان داده است گاهی اژدها کنش ها و رفتارهایی در قصه های مورد مطالعه دارد که نمی توان این موجود را شریر محض دانست، اگرچه بیشتر اژدها با کنش هایی ویرانگر ظاهر و در نبرد با قهرمان قصه نابود خواهد شد. این کنش های مخرب در قصه های ایرانی عبارت از: شکار، نبرد با قهرمان، محاصره آب، گرفتن قربانی و افسون گری. سرنوشت و سرانجام اژدها در قصه ها با کنش-های مخرب، انفعالی و یا سازنده اش تناسب دارد.

کلیدواژه ها

اژدها, خوراک, زیستگاه, رفتارشناسی, قصه های ایرانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.