اعمال ولایت در نکاح دختر باکره رشیده؛ تحلیل فقهی و حقوقی تحولات قانونی ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی در بستر تحولات و نیازهای اجتماعی
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، دوره: 4، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JOU-4-2_023
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 533
نویسندگان
دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق و اندیشه امام خمینی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران (نویسنده مسوول)
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران
چکیده
یکی از مسایل مبتلابه اجتماعی و اختلافی بین فقها، مساله اذن ولی قهری در نکاح دختر باکره رشیده، می باشد. از نظر فقهی، اصل، عدم ولایت بر بالغ رشید در امور مالی و غیرمالی، است. در خصوص «نکاح» دختر باکره رشیده، به موجب برخی از اقوال فقها، ولایت پدر و جدپدری بر شخص رشیده، استثنائا ثابت است. ظاهر متن اصلی ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی و اصلاحات بعدی، بیانگر آن است که: قانونگذار، از قول مشهور فقهای امامیه، عدول کرده و قول به «اشتراک اراده» دختر و ولی را برگزیده است. مقاله حاضر، با هدف بررسی تحولات قانونی ماده مذکور در بستر تحولات و نیازهای اجتماعی، با استفاده از منابع فقهی و حقوقی و با روش مطالعات کتابخانه ای، در پنج قسمت، سامان یافته است. سوال اصلی مقاله، این است که: تحولات صورت گرفته در ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی، مستند به قول مشهور فقهای امامیه است یا اینکه بر اساس نیازهای اجتماعی، اصلاح شده است؟ پس از انجام پژوهش، فرضیه تحقیق، مبنی بر اینکه، عدول مقنن از قول مشهور فقها، متاثر از شرایط و نیازها و تحولات اجتماعی زمانه، بوده است، اثبات شد. بدین توضیح که، ماده قانونی مذکور، با لحاظ تحولات اجتماعی و بر مبنای اشتراک اراده دختر و ولی، اصلاح گردید. مهمترین نتایج تحقیق، بدین شرح است: از بین اقوال پنجگانه، قول به عدم ثبوت ولایت پدر و جدپدری، قول مختار پژوهشگران است و نکاح دختر باکره رشیده، بدون اذن ولی، صحیح اما غیرنافذ می باشد؛ در صورت زوال وصف بکارت در اثر وطی مشروع، ولایت پدر، ساقط است.کلیدواژه ها
ولایت پدر, نکاح, دختر باکره رشیده, ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی, تحولات اجتماعیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.