اثربخشی روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت بر کاهش علائم و مکانیسم های دفاعی اختلالات شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی

مقدمه و هدف: روان­درمانی پویشی فشرده و کوتاه­مدت (ISTDP) یکی از درمان­های موثر برای اختلالات شخصیت است. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی روان­درمانی پویشی فشرده و کوتاه­مدت بر کاهش علایم و مکانیسم­های دفاعی اختلالات شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی انجام شد.روش: پژوهش حاضر در زمره پژوهش­های ­آزمایشی با طرح تک­آزمودنی (A-B-A) است. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمام افراد مبتلا به اختلال­های شخصیت در شهر تهران که  در سال ۱۳۹۸ به دو کلینیک روانشناسی مراجعه نمودند تشکیل می­دادند. از میان جامعه آماری فوق ۶ نفر که تشخیص دو اختلال شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی را بر اساس سیاهه چند محوری بالینی میلون-۳ (MCMI-III) و مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات شخصیت DSM (SCID-II) بر اساس ملاک­های DSM-۵ دریافت می­کردند به روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر عبارت بودند از: سیاهه چند محوری بالینی میلون-۳ (MCMI-III)، پرسشنامه سازوکارهای دفاعی-۴۰ و مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلالات شخصیت DSM (SCID). همچنین، پروتکل روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه­مدت مطابق با رویکرد دوانلو (۱۹۹۵، ۲۰۰۰) هر هفته یکبار به مدت ۱۵ جلسه و هر جلسه به مدت یک ساعت بر روی نمونه­ی پژوهش اجرا شد. سنجش آزمودنی­ها پس از ارزیابی خط پایه، هر ۳ جلسه یکبار صورت گرفت و پس از اتمام جلسات درمانی، ۳ ارزیابی پیگیری با فواصل یک­ماهه انجام شد. داده­ها با استفاده از نمودار چشمی و آزمون فریدمن و نسخه ۲۴ نرم­افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته­ها: یافته­های به دست آمده نشان داد که درمان روانپویشی فشرده و کوتاه مدت سبب کاهش نشانه­های اختلالات شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی می­شود (۰۵/۰ > p). همچنین، این درمان بر کاهش مکانیسم­های دفاعی  ناپخته و نوروتیک و افزایش مکانیسمهای دفاعی پخته در افراد با اختلال شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی معنادار بود (۰۵/۰ > p).نتیجه­گیری: مطابق با یافته­های به دست آمده می­توان نتیجه گرفت که درمان روانپویشی فشرده و کوتاه­مدت بر کاهش علایم و مکانیسم­های دفاعی اختلالات شخصیت وسواسی-جبری و اجتنابی تاثیر معناداری دارد.

کلیدواژه ها:

روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت ، اختلال شخصیت وسواسی-جبری ، اختلالات شخصیت اجتنابی ، مکانیسم های دفاعی ، اثربخشی