نازیلا رضا نژاد - کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد آیت اله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران
رقیه اسکوئیان - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد آیت اله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران
رابعه ایزدی آملی - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد آیت اله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران

گیاهان دارویی به واسطه تولید ترکیبات ضدمیکروبی می توانند جایگزین مناسبی برای تامین آنتی بیوتیک ها باشند. در این تحقیق  برگ گیاهان اقاقیا (Robinia pseudoacacia L.) و سرخاب کولی (Phytolacca americana L.) در بهار ۱۳۹۵ از جنگل های شهرستان آمل جمع آوری گردید، عصاره اتانولی با استفاده از روش سوکسوله استخراج شده و سپس اثر ضدباکتریایی آن ها در غلظت های ۲۵/۶، ۵/۱۲، ۲۵، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم/میلی لیتر بر روی سویه های بیماریزای پروتئوس میرابیلیس، پروتئوس ولگاریس، استرپتوکوکوس سانگوئیس و استافیلوکوکوس اورئوس به روش دیسک دیفیوژن و چاهک بررسی شد. حداقل میزان بازدارندگی (MIC) و حداقل میزان کشندگی (MBC) عصاره ها نیز تعیین شد. بیشترین میزان قطر هاله عدم رشد در غلظت ۲۰۰ میلی گرم بر میلی لیتر عصاره در هر دو روش دیسک دیفیوژن و چاهک مشاهده شد. در روش دیسک دیفیوژن، عصاره اقاقیا بر باکتری های پروتئوس میرابیلیس و پروتئوس ولگاریس با قطر هاله عدم رشد برابر ۶۷/۲۴ میلی متر و عصاره سرخاب کولی بر باکتری استافیلوکوکوس اورئوس با ۶۷/۲۷ میلی متر بیشترین تاثیر را داشت. در روش چاهک نیز عصاره اقاقیا بیشترین هاله عدم رشد را در اطراف پروتئوس میرابیلیس (۶۷/۲۴ میلی متر) و عصاره سرخاب کولی در اطراف استافیلوکوکوس اورئوس (۳/۲۴ میلی متر) ایجاد کردند. مقدار MIC و MBC عصاره اقاقیا برای سویه های پروتئوس ولگاریس، استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس سانگوئیس به طور مشابهی به ترتیب برابر با ۲۵ و۵۰ میلی گرم/ میلی لیتر و برای پروتئوس میرابیلیس ۵۰ و۱۰۰ میلی گرم/میلی لیتر تعیین شدند. مقدار MIC و MBC عصاره سرخاب کولی برای پروتئوس میرابیلیس، استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس سنگوئیس به ترتیب در غلظت های ۲۵ و ۵۰ میلی گرم/ میلی لیتر و برای پروتئوس ولگاریس ۵۰ و۱۰۰ میلی گرم بر میلی لیتر بودند. بنابراین، بر اساس نتایج عصاره های اتانولی R. pseudoacacia و P. Americana اثر ضدمیکروبی قابل قبولی به ویژه در غلظت  mg/ml۲۰۰ بر روی برخی از عوامل بیماری زای مهم باکتریایی داشتند. 

اثرات آنتی باکتریال, اقاقیا, سرخاب کولی, شمال ایران, عوامل بیماریزا