غلام رضا معروف - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی

کتاب های مقدس معمولا با یکی از گونه های تسمیه، ستایش و نیایش آغاز می شوند. این کیفیت را آغازیه نام نهاده ایم. آغازیه قرآن با دو نگاه کل نگر و جزءنگر، قابل بررسی است؛ نخست اینکه سوره حمد، که این سه ساختار را به ترتیب در خود جای داده است، زیباترین آغازیه ممکن برای کل قرآن شمرده می شود. آغازیه در اجزای قرآن (سوره ها) خود گونه های متعددی دارد که بر ادبیات فارسی و عربی تاثیری انکارناپذیر گذارده است، این گونه ها عبارت اند از: ۱- حمد و تسبیح خداوند ۲- حروف مقطعه ۳- توصیف کتاب آسمانی ۴- توصیف خداوند ۵- بیان آفرینش ۶- خطاب خدا به بندگان و پیامبر ۷- آغازیه های پرسشی ۸- تصویرگری قیامت ۹-  بیان ویژگی های مومنان و کافران ۱۰- سوگند ۱۱- بیان مستقیم از زبان خداوند به عنوان متکلم. تنوع آغازیه های قرآن یک بار دیگر بر غنای ساختاری و محتوایی و سرآمدی این کتاب تاکید دارد.

آغازیه, سوره حمد, تسمیه, ستایش, نیایش