سمیه عیسی زاده لرزجان - کارشناس ارشد خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
صفورا اسدی کپورچال - دانشجوی دکتری خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
ابراهیم پذیرا - استاد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی- واحد علوم و تحقیقات تهران
مهدی همایی - استاد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

با توجه به مصرف بی رویه کودهای فسفاتی در اراضی کشاورزی کشور، انجام بررسی هایی در راستای آلودگی زدایی خاکهای آلوده به کادمیم ضروری می باشد. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی توانایی، قابلیت و محدوده کار آیی دو گیاه اسفناج و پیازچه در پالایش گیاهی خاکهای آلوده به کادمیم بود. بدین منظور، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار انجام شد. سطوح آلودگی کادمیم در خاک شامل شاهد 0/633،15،30،60،12 میلی گرم کادمیم در هر کیلوگرم خاک بود. گیاهان پس از طی دوره رشد برداشت شدند، غلظت کادمیم کل در گیاه و خاک به ترتیب با روش اکسیداسیون تر و اکسیداسیون با اسید نیتریک عصاره گیری و با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده نشان داد که با افزایش غلظت کادمیم در خاک، غلظت تجمع یافته درگیاهان نیز افزایش می یابد. همچنین، رابطه ای مثبت و غیر خطی بین مقدار کادمیم انباشته شده و مقدار کل کادمیم موجود در خاک تیمار های مختلف بدست آمد. با افزایش مقدار کادمیم موجود در خاک، مقدار افزایش غلظت کادمیم در ریشه اسفناج و غده پیازچه به مراتب بیشتر از اندام های هوایی می باشد. بیشترین مقدار جذب برای اسفنا ج و پیازچه به ترتیب 75/86و482/48میلی گرم بر کیلوگرم برای تیمار 120 میلی گرم بر کیلوگرم در ریشه و غده بود. مقایسه توان بیش اندوزی این دو گیاه نشان داد که پیازچه از توانایی بیشتری برای استخراج گیاهی کادمیم برخوردار است.

استخراج گیاهی، اسفناج، بیش اندوز، پیازچه، کادمیم