منا بخیت - دانشگاه یاسوج
علی مرادی - دانشگاه یاسوج
محمد عبدالهی - دانشگاه یاسوج

زوال بذر به عنوان یک پدیده فیزیولوژیکی برگشت ناپذیر، تاثیر معنی داری بر کیفیت بذر می گذارد. افزایش بنیه بذور زوال یافته و حفظ آن با استفاده از روش هایی مانند پرایمینگ زیستی دارای اهمیت می باشد. به این منظور آزمایشی سه عاملی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهارتکرار بر روی یک رقم کتان ( رقم نورمن) در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال ۹۴ اجرا شد. عامل اول شامل طول دوره انبارداری (۳۱، ۵۳، ۹۳ و ۱۳۰روز)، عامل دوم شرایط انبارداری شامل دو ترکیب رطوبتی- دمایی (دمای °C ۱۵، محتوای رطوبت بذر ۱۷ درصد (شرایط ملایم) و دمای °C ۳۵، محتوای رطوبت بذر ۹ درصد( شرایط سخت)) و عامل سوم پنج سطح پرایمینگ شامل پرایمینگ با جدایه های ۳۶T و ۴۰T قارچ Trichoderma harzianum و جدایه های CHA۰ و (۲)P.F باکتری Pseudomonas fluorescens، یک سطح بذور پرایم نشده (شاهد) بودند. تلقیح بذرها با سوسپانسیون باکتریایی و قارچی قبل یا بعد از بیرون آوردن از انبار انجام شد. طی دوره انبارداری از ۳۰ تا ۱۳۰ روز شاخص های جوانه زنی، گیاهچه ای و نیز فعالیت آنزیم پراکسیداز روندی کاهشی داشتند، در طی همین دوره نشت الکترولیت ها، محتوای قند محلول و محتوای مالون دی آلدهید بذر افزایش یافت. در دوره های انبارداری ۳۱، ۵۳ روز و در سطح شرایط ملایم، بیوپرایمینگ با۴۰T، (۲)P.F و CHA۰ توانستند این شاخص ها را نسبت به بذور پرایم نشده افزایش دهند. در دوره های انبارداری ۹۳ و ۱۳۰ روز تیمار ۴۰T جوانه زنی را نسبت به سایر تیمارها بهبود داد. بر مبنای نتایج آزمایش حاضر استفاده از تیمارهای زیستی در بهبود جوانه زنی و حفظ کیفیت نسبی بذرهای کتان طی انبارداری پیشنهاد می شود.

Storage, Bio-priming, Germination, Deterioration, Linseed, انبارداری, بیوپرایمینگ, جوانه زنی, زوال, کتان