مهدی رضوی - University of Moheghegh Ardabili- Ardabil- Iran
هادی حسین زاده - University of Moheghegh Ardabili- Ardabil- Iran
صابر زهری - University of Moheghegh Ardabili- Ardabil- Iran

ترکیبات کومارینی گروهی از متابولیتهای ثانویه گیاهان از گروه فنیل فنیل پروپانوئیدها بوده و عمدتا در تیره چتریان یافت می شوند. کومارین ساده ترین ترکیب در این خانواده بشمار می رود. در این پژوهش اثر دگر آسیبی کومارین بر روی گیاه مدل کاهو (Lactuca sativacv.siahoo) بررسی گردید. ابتداتاثیر غلظت های مختلف این ماده (یک میکروگرم تا یک میلی گرم بر میلی لیتر) بربرخی پارامترهای رشد از جمله جوانه زنی دانه ، رشد ریشه چه و ساقه چه بررسی شد تا غلظت بهینه برای تداوم آزمایشها تعیین گردد. در مرحله بعد بذر های کاهو در گلدان های حاوی پیت کشت داده شده و با محلول غذایی هوگلند واجد کومارین(غلظت های۲ و ۱۰ میکرو گرم بر میلی لیتر) آبیاری شده و بعد از رشد گیاه تاثیر تیمارهای مذکور بر روی جنبه های فیزیولوژیکی ، بیوشیمیایی و مولکولی گیاه مورد بررسی قرار گرفت.نتایج نشان داد جوانه زنی بذور کاهو تحت تاثیر کومارین کاهش داشته و این کاهش کاملا وابسته به غلظت می باشد. در غلظت یک میلی گرم بر میلی لیتر ، جوانه زنی کاملا مهار می گردد. همچنین رشد ریشه چه و ساقه چه تحت تاثیر کومارین کاهش داشته، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه گیاه و همچنین مقدار کلروفیل نسبی اندام هوایی نیز کاهش معنی دار یافته ولی تغییر معنا داری در فلروسانس کلروفیل صورت نگرفته است. فعالیت ویژه آنزیم های کاتالاز، پروتئاز و پلی فنل اکسیداز افزایش ولی فعالیت ویژه آنزیم آسکوربات پراکسیداز کاهش یافته است.غلظت پروتئین کل در اثر تیمار کومارین کاهش یافته و تغییرات قابل توجهی در الگوی الکتروفورز پروتئین های اندام هوایی بصورت حذف بعضی از باندها و همچنین کم رنگ شدن بعضی از باند ها ی دیگر دیده می شود. به عنوان نتیجه گیری کلی میتوان گفت، ترکیب دگرآسیب کومارین از جنبه های مختلف فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاه کاهو را تحت تاثیر قرار داده و نحوه پاسخ گیاه به این نوع تنش که تنش دگرآسیبی است تا حدی شبه به تنشهای غیر زیستی مثل خشکی و شوری است.

Coumarin, allelopathy, electrophoresis, کومارین, دگر آسیبی, الکتروفورز