بررسی جذب سزیم و اثر متقابل آن با پتاسیم در دو گیاه ذرت و سیب زمینی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: مجله علوم و فنون هسته ای، دوره: 38، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JONSAT-38-1_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 210
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین ترابی گل سفیدی

گروه خاکشناسی، دانشکده ی علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد

مرضیه قوامی فر

گروه خاکشناسی، دانشکده ی علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد

علی بهرامی سامانی

پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی

ابراهیم مقیسه

پژوهشکده ی کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی

چکیده

یکی از محصولات ناشی از شکافت هسته ­ای، ۱۳۷Cs است و به دلیل گسیل پرتو گامای پرانرژی همراه با فروپاشی و نیمه­ عمر طولانی، یکی از مهم­ترین هسته ­های پرتوزای محیطی به شمار م ی­رود که می ­تواند با ورود به چرخه­ ی غذایی، سلامت انسان را در معرض خطر جدی قرار دهد. پتاسیم نیز یکی از عناصر ضروری برای رشد و نمو گیاهان است که دارای شعاع هیدراته­ ی مشابه با سزیم است و در نتیجه این دو عنصر ممکن است در خاک و گیاه رفتار مشابه ی داشته باشند. در این پژوهش به منظور بررسی رابطه­ ی بین پتاسیم و سزیم در خاک و گیاه، و بررسی توانمندی جذب سزیم در گیاهان، آزمایش گلدانی در قالب طرح فاکتوریل بر پایه­ ی بلوک کامل تصادفی با دو گیاه سیب­­ زمینی اکبری (Solanum Tuberosum) و ذرت دندان اسبی (Zea mays L. var. indentata) در سه سطح ۱۳۳Cs (°، ۱۷ و mg/kg ۳۴ در خاک از منبع نیترات سزیم)، سه سطح پتاسیم (°، ۲۲.۵ و mg/kg ۴۵ در خاک از منبع سولفات پتاسیم)، حاوی kg ۶ خاک در هر گلدان با سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثر نوع گیاه و تیمارهای سزیم و پتاسیم بر محتوای سزیم گیاه، معنی­ دار هستند (۰.۰۱> P). میانگین غلظت سزیم جذب شده در ذرت و سیب­زمینی به ترتیب ۵۵.۲۹  و mg/kg ۹.۱۵ ماده­­ی خشک بود. با افزایش مقدار سزیم به ۱۷ و mg/kg ۳۴ خاک، غلظت سزیم گیاه به ترتیب ۲۲۷% و۵۳۷%  نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. اثر متقابل تیمارهای سزیم و پتاسیم در محتوای سزیم گیاه  معنی­ دار شد (۰.۰۱> P). براساس نتایج این پژوهش مشخص شد که افزایش مقدار پتاسیم مازاد بر نیاز گیاه در تیمارهای ۲۲.۵ وmg/kg ۴۵ پتاسیم در خاک، باعث کاهش جذب سزیم در گیاه به ترتیب به میزان ۵۳% و ۳۷% نسبت به تیمار صفر پتاسیم شد.

کلیدواژه ها

۱۳۳Cs, پتاسیم, نیترات سزیم, هسته های پرتوزای محیطی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.