مولفه ها و مدل مفهومی امید بر اساس آیات قرآن کریم: خوانشی با رویکرد روانشناختی

توصیف، شناسایی مولفه های مفاهیم دینی گام پیشین در سنجش و طراحی بسته های کاربردی مبتنی بر آن هاست. هدف پژوهش حاضر استخراج مولفه های امید از آیات قرآن کریم و تدوین مدل مفهومی آن است. در این پژوهش به منظور استخراج مولفه های مفهوم امید از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. جامعه متنی پژوهش کتاب مقدس قرآن و نمونه متنی آیات با محتوای واژه «رجا»، «یاس» و «قنوط» و مشتقات آن هاست که به صورت هدفمند انتخاب شداند. یافته های پژوهش نشان داد که امید آگاهی غیرقطعی در دست یابی به اهداف مطلوب در آینده است و لازمه آن علاوهگ بر اعتماد به جایگاه بیرونی، احساس خوشایند کنونی است که انگیزه کافی در انجام اعمال لازم برای دست یابی به اهداف را تامین می کند. امید در آیات قرآن از چهار ویژگی مهم «هدف»، «تکیه گاه»، «اسباب امید (مادی و فرامادی)»، و «تلاش و تحمل سختی ها» برخوردار است. همچنین، مولفه های روان شناختی امید عبارت اند از: «عاملیت اعتمادزا»، «عاملیت سبب ساز» و «عاملیت نیروبخش». این بررسی نشان داد با رویکرد بین رشته ای از طریق خوانش روان شناختی آیات قرآن، مفهوم امید دارای تعریف، سه مولفه روان شناختی و مدل مفهومی است.

کلیدواژه ها:

تعریف امید ، مولفه های امید ، امید در قرآن ، مدل مفهومی امید