مبانی احکام تکلیفی و وضعی اسراف آب و ضمان ناشی از آن
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های فقه و حقوق اسلامی، دوره: 15، شماره: 56
- کد COI اختصاصی: JR_IJRJ-15-56_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 394
نویسندگان
دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ایران
دانشگاه تهران
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران
چکیده
اسراف یکی از رذائل اخلاقی در دین اسلام بوده و عقل و عرف بر حرمت و قبح آن صحه گذاردهاند. در این میان آب به عنوان عنصری حیاتی یکی از موادی است که در دسترس بشر قرار دارد. اسراف زیاده روی و تجاوز از اندازه و حدود است و اتلاف نیز به معنای نابود کردن میباشد. شناخت مفهوم اسراف و همچنین اتلاف در فهم حرمت تکلیفی و وضعی که در بردارنده ضمان است، کمک شایانی خواهد نمود. آیات قرآن با مفهوم شامل حرمت اسراف است. احادیث نیز به دو دسته تقسیم میشوند که دربردارنده عباراتی در تقبیح اسراف آب میباشند. برخی با مفهوم و برخی دیگر با منطوق و صراحت اسراف آب را حرام دانستهاند. در این میان قواعد فقهی مورد استفاده در فقه مانند لاضرر و لاحرج و اتلاف و تسبیب میتواند ضمان را برای فرد مسرف اثبات نماید. البته ایرادی که در این میان میتواند متوجه دلائل فوق باشد اینکه اتلاف و تسبیب در مورد مال دیگران میباشد در حالی که شامل مال خصوصی نمیشود. نوشتهای مستقل در زمینه مستندات موجود مربوط به حرمت و یا ضمان اسراف آن وجود ندارد بلکه بیشتر احکامی کلی است که در رسائل عملیه دیده میشود. نتیجه حاصل از این نوشتار کوتاه اثبات حرمت تکلیفی و ضمان اسراف کننده آب میباشد. بدین بیان که شهروندان به بهانه پرداخت بهای آب مصرفی حق زیاده روی نداشته و دولت میتواند با استناد به مستندات بیان شده فرد را ضامن معرفی کند.کلیدواژه ها
اسراف, اتلاف, آب, قاعده اتلاف, تسبیباطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.