ژئوشیمی، پتروژنز و محیط زمین ساختی گرانیتوئید گیسور – شرق گناباد

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 29، شماره: 115
  • کد COI اختصاصی: JR_GSJ-29-115_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 161
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عبدالصمد پورمحمد

دانشجوی دکترا، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران

احمد احمدی خلجی

استادیار، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران

سید مسعود همام

دانشیار، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

زهرا طهماسبی

استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران

محمد ابراهیمی

دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

منطقه گیسور در شرق شهرستان گناباد قرار دارد و بخشی از شمال بلوک لوت محسوب می­شود. سنگ­های این منطقه شامل سنگ­های گرانیتوئیدی و مجموعه­ دگرگونی دمای بالا -  فشار پایین هستند. سنگ­های گرانیتوئیدی از سه واحد گرانودیوریت، آنکلاو (دگرگونی و آذرین) و میکروگرانیت تشکیل شده اند. این سنگ­ها در سری کالک­آلکالن پتاسیم­دار  متوسط تا بالا قرار می­گیرند و به­طور ضعیفی پرآلومینوس و از نوع گرانیت I دمای پایین­اند. الگوی عناصر کمیاب بهنجار شده به کندریت، غنی شدگی کمتر عناصر ناسازگار و آنومالی منفی منحصر به فرد نسبت به سایر عناصر در Ta, Nb, Sr, P, Ti و Ba اما غنی شدگی قویی را در K، Rb و Th نشان می­دهد. این الگوها در نمونه­های گرانودیوریت، آنکلاو میکروگرانولار مافیک و تا حدودی میکروگرانیت با هم هماهنگی فوق­العاده­ای نشان می­دهند. به علاوه، این نمونه­ها چنین هماهنگی را با ترکیب متوسط پوسته بالایی، میانی و گری وک­ها دارند. آنومالی مثبت در Rb، Th، Sm و آنومالی منفی در Ba به­طور برجسته­ای مشخص کننده ترکیب پوسته­ای است. بر پایه ادغام این الگوها با الگوی عناصر کمیاب پوسته بالایی و گری­وک­ها و انطباق با کارهای آزمایشگاهی انجام یافته،گرانیتوئیدهای گیسور دارای منشا بارز پوسته­ای هستند. دمای تشکیل براساس دمای اشباع زیرکن C֯ ۷۹۰- ۷۴۸ برآورد شده است. آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک با داشتن ویژگی هایی از قبیل اشکال گرد شده و تخم مرغی و هاله اختلاطی در اطراف آنها، بافت دانه­ریز، چشم­های کوارتزی و پلاژیوکلازی، دارای بیوتیت تیغه­ای و آپاتیت سوزنی، فازهای اکسیدی در بیوتیت و وجود روند سهمی شکل (هیپربولیک) بین آنکلاو و گرانودیوریت میزبان به همراه مطالعات ژئوشیمی عناصر اصلی و کمیاب، فرآیندهای اختلاط/ آمیختگی (ذوب بخشی) را برای آنها نشان می­دهد. الگوی عناصر کمیاب نشان دهنده ارتباط نمونه­های گرانیتوئیدی گیسور با سیستم فرورانش است. تجزیه و تحلیل داده­های آن براساس نسبت­های لگاریتمی، محیط برخوردی را نشان می­دهد و نمودارهای متمایزکننده تکتونیکی–  شیمیایی نیز محیط همزمان تا پس از برخورد را پیشنهاد می­دهند که در ارتباط با برخورد بلوک افغان با بلوک لوت تفسیر می­شود.

کلیدواژه ها

گرانودیوریت, میکروگرانیت, انکلاو, منشاء پوسته ای, گیسور

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.