دما-فشارسنجی سنگ های آتشفشانی شمال طرود، شمال شرق ایران

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 31، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_GSJ-31-3_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 283
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نجلا ساکی

دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران

قاسم قربانی

دانشیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران

چکیده

منطقه مورد مطالعه در شمال طرود، در جنوب شاهرود و در شمال شرق زون ساختاری ایران مرکزی واقع است. دایک های بازالتی فراوانی در این منطقه به داخل سنگ های آتشفشانی ائوسن نفوذ نموده و حاوی انکلاوهای گابرویی فراوانی نیز هستند. پلاژیوکلاز (بایتونیت-آنورتیت)، آمفیبول (کلسیک، پارگازیت و مگنزیوهاستینگزیت) و پیروکسن (کلسیک، دیوپسید-اوژیت) از کانی های شاخص این سنگ ها هستند. با توجه به شیمی کانی ها، ماهیت سازنده این سنگ ها عمدتا ساب آلکالن و فوگاسیته اکسیژن طی تشکیل و تبلور آنها بالا بوده است. دماسنجی های انجام گرفته در این سنگ ها بیانگر دماهای توقف تبادل و تعادل نهایی کانی ها در دماهای ºC۱۲۰۰-۱۱۰۰ برای پیروکسن و ºC ۸۸۸-۸۲۵ برای آمفیبول بوده است. محاسبه ژئوبارومتری این سنگ ها با استفاده از میزان آلومینیم کل آمفیبول در سنگ های بازالتی میزبان، دایک های بازالتی و انکلاوها به ترتیب بین ۵۱/۸ تا ۲۱/۹ کیلوبار (عمق ۳۰ تا ۳۳ کیلومتر)، ۴۱/۷ تا ۱۶/۹ کیلوبار (عمق ۲۷ تا ۳۳ کیلومتر) و ۸۴/۶ تا ۴۶/۷ کیلو بار (عمق ۲۵ تا ۲۷ کیلومتر) برآورد می شود. ویژگی های شیمی کانی های سنگ های مورد مطالعه در نمودارهای مختلف، تشابهات ترکیبی قوی را نشان می دهد و بیانگر آن است که منشا آنها یکسان و به احتمال زیاد مخزن ماگمایی سنگ های بازالتی مورد مطالعه در اعماق ۳۳ تا ۲۵ کیلومتری پوسته تحتانی بوده است.

کلیدواژه ها

دما-فشارسنجی, بازالت, گابرو, طرود, شمال شرق ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.