فاطمه شهامت ده سرخ - استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه خیام، مشهد، ایران
الهام نجار شهری - دانشگاه خیام

از ناباروری به عنوان یک تجربه درماندگی یاد می­شود که سلامت روان عمومی زنان را دچار مشکل می­کند. نظریه روانکاوی ناباروری را یک پاسخ دفاعی به دوسوگرایی مرتبط با مادرگری و اهداف فردی می­داند. پژوهش پیش رو با هدف بررسی قدرت تمایزگذاری دو متغیر تعارض کار- خانواده و مکانیسم­های دفاعی در گروه زنان بارور و نابارور شاغل انجام شد. به منظور بررسی مسئله، دو پرسش نامه تعارض کار- خانواده و پرسش نامه سبک­های دفاعی (DSQ) بر ۴۷ نفر (%۸/۵۲) زنان نابارور مراجعه کننده به کلینیک ناباروری و ۴۲ نفر (%۲/۴۷) زنان بدون مشکل باروری اجرا شد.  نتایج اجرای تحلیل تابع تشخیص نشان داد که  ۷/۶۷ درصد از گروه مورد بررسی بر اساس متغیرهای انتخاب شده قابل تمایز هستند (۰۵/۰>p، ۱۴/۱۰=۲X، ۸۵/۰= Wilks’ Lambda). نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که زنان نابارور در مقایسه با زنان بارور تعارض­های بیشتری در زمینه کار و نقش­های زنانه دارند و در مقایسه با زنان بارور کمتر از مکانیسم­های دفاعی رشدیافته استفاده می­کنند. از دیدگاه روانکاوی می­توان این نتیجه را به صورت سرکوب روان شناختی باروری تبیین کرد. عدم تحمل دوسوگرایی و تعارض بین اهداف و آرزوهای شغلی و مادرگری می­تواند بر باروری اثر سرکوب کننده داشته باشد.

کلید واژه ها: ناباروری, مکانیسم های دفاعی, تعارض کار- خانواده