سلیمان قادری - دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی، دانشکده زبان های خارجی دانشگاه اصفهان
بتول علی نژاد - دانشیار، گروه زبان شناسی دانشکده زبان های خارجی، دانشگاه اصفهان

در مقاله حاضر آهنگ سه نوع سئوال در گونه محاوره­ای زبان فارسی توصیف می­ شود: «سئوالات استفهامی، بله/خیر و پژواکی». نمایش و تحلیل این آهنگ­ها پس از ضبط صدای چهار گویشور، با استفاده از نظام نواخت و فاصله ­نما و نرم افزار پرت در چهارچوب واج­شناسی لایه­ ای انجام­ شده­است. نتایج حاصل نشان­ می­دهد که گروه­های تکیه­ ای در سه ­گونه فوق­الذکر اغلب از تکیه زیروبمی یکسان L+H* برخوردارند. تفاوت این سه گونه در نواخت­های مرزنمای گروه تکیه ­ای و گروه آهنگی است. درحالی که جملات سئوالی استفهامی اغلب با نواخت پایانی  l L%به پایان می­رسند، مشاهده­ شد که جملات سئوالی پژواکی با زیروبمی بالا، یعنی با نواخت مرزنمایh H% تمام می­شوند. از طرفی، سئوالات بله/خیر با وجود چیدمانی شبیه به جملات اخباری، هجاهای تکیه­دار با درجه زیروبمی بالاتر دارد و نواخت مرزنمای گروه آهنگی در انتهای جمله از نوع H% است. دیرش واکه­ای نیز در واکه آخر این سئوالات چشمگیر است.      

جملات سئوالی, واج شناسی آهنگ, گروه تکیه ای, نواخت مرزنمای گروه آهنگی