احمد گلیوری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی همزیستی با بیابان دانشگاه ت
یونس شاه حسینی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، وزارت کشور
امیرهوشنگ احسانی - استادیار مرکز تحقیقات بین المللی بیابان، دانشگاه تهران
احمدرضا پناهیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی همزیستی با بیابان دانشگاه ت

محدوده مورد مطالعه (دشت گرمسار)، شامل بخش های آرادان و مرکزی شهرستان گرمسار است و تنها تعداد محدودی از روستاهای این دو بخش در خارج از منطقه مورد مطالعه واقع شده اند. اقتصاد منطقه به ترتیب در بخش های کشاورزی و دامداری، صنعت و خدمات استوار است که میزان نیاز آبی سالانه آنها 270 میلیون متر مکعب بوده که در حال حاضر بوسیله آب رودخانه حبله رود و منابع آب زیر زمینی که توسط حدود 390 حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق با آبدهی حدود 9799 لیتر در ثانیه تأمین می شود و اراضی دشت گرمسار را مشروب می گرداند. رودخانه حبله رود در محل بنکوه به دشت گرمسار وارد می شود، که برای بهره برداری از آب این رودخانه تأسیسات قدیمی آب در جنوب روستای ده سراب احداث گردیده که به آن آب بخشان گفته می شود. در این محل آب رودخانه حبله رود به نهرهای سنتی انتقال آب هدایت می گردد که هر یک از این نهرها متعلق به یکی از روستاها می باشد. میزان و سهم آب هر روستا با توجه به سطح اراضی زراعی آنها تعیین و با مقیاس سنگ اندازه گیری می شود (هر سنگ آب معادل 13 لیتر در ثانیه می باشد). در گذشته حدود 71 نهر از این رودخانه منشعب می شده که هر کدام دارای چند بُزَک (bozak) بوده که در مجموع 144 نهر را شامل می شود. حقآبه بسته به جمعیت خانوار و افراد کشاورز روستا و میزان سطح زیر کشت متغیر بوده و مقادیر آن بر حسب سنگ تغییر کرده است. مجموعه حقآبه اراضی کشاورزی که در اسناد مالکیت آنها ثبت شده در کل به میزان 322 سنگ بوده است. بطور کلی حقآبه ها به دو شکل زیر تقسیم میگردید: الف)حقآبه ساده ب)حقآبه مرکب. با توجه به موارد فوق و با عنایت به اینکه بخش عمده ای از آب کشاورزی و شرب روستائیان از منابع آبهای زیر زمینی تأمین می گردد، تأثیر اجرای طرح های تغذیه مصنوعی در منطقه، بستگی به وسعت محدوده اجرای طرح تغذیه مصنوعی و پراکنش آن در سطح دشت دارد.

نهرهای سنتی انتقال آب، حقآبه، تغذیه مصنوعی، حبله رود، گرمسار