شیوا بهرامی - دانشکده زمین‎شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
فرامرز طوطی - دانشکده زمین‎شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمدعلی برقی - دانشکده زمین‎شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مجید پورمقدم - گروه مهندسی معدن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران- جنوب، تهران، ایران

در منطقه حصاربن (جنوب باختری فیروزکوه، پهنه خاوری البرز مرکزی)، توف های سبز سازند کرج با سن ائوسن میانی، توالی ستبری از لیتیک توف، کریستال توف، ویتریک توف و توف آهکی را در برگرفته اند. بررسی های میکروسکوپی و پراش پرتوی ایکس (XRD) نشان می دهند که کانی‎های اصلی در این توف ها، پلاژیوکلاز (آلبیت و الیگوکلاز)، آلکالی فلدسپار (سانیدین)، کوارتز، کریستوبالیت، بیوتیت و هورنبلند هستند. از کانی‎های ثانویه این توف ها می توان آنالسیم، کلریت، پرهنیت و کانی‎های رسی را نام برد. مجموعه های ساختاری منطقه (چین ها و گسل ها) تاثیرگذاری در منطقه و برشی شدن این توف ها و نیز پیدایش شکستگی، و زئولیت زایی در آنها را در پی داشته اند. کانی‎های پدیدآمده در شکستگی ها و حفره های این توف ها، زئولیت های گروه هیولندایت، کلینوپتیلولیت، گروه ناترولیت، کلسیت و کوارتز ثانویه هستند. برپایه داده های زمین‎شیمیایی، ترکیب نخستین این توف ها، داسیتی و ریوداسیتی با سرشت کالک آلکالن بوده است. آنومالی منفی Eu، Nb، Ti و P و تهی شدگی از HFSE در نمودارهای بهنجارشده در برابر ترکیب کندریت و گوشته اولیه و همچنین، جایگاه ترکیبی نمونه‎ها در نمودارهای گوناگون شناسایی جایگاه زمین ساختی نشان دهنده پیدایش سنگ‎های منطقه حصاربن در پهنه وابسته به فرورانش در حاشیه فعال قاره ای است. برپایه مجموعه کانی‎شناسی توف های منطقه حصاربن، به ویژه در بخش های قاعده ای، این سنگ‎ها دچار درجه هایی از دگرگونی تدفینی، در بازه دمایی ۲۰۰-۳۰۰ درجه سانتیگراد و فشار دست کم ۱ کیلوبار، نیز شده اند. این بررسی ها نشان می دهد که سیال های گرمابی با درجه pH خنثی تا اسیدی، کانی‎های زئولیتی را در شکستگی ها و حفره های توف های این منطقه نهشته کرده‎اند. 

توف های سبز سازند کرج, کالکوآلکالن, فرورانش, دگرگونی تدفینی, سیالات هیدروترمال, فیروزکوه