بررسی ساختار جو در زمان رخداد طوفان های تندری همراه با بارش شدید در شمال شرق ایران

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: مجله آب و هواشناسی کاربردی، دوره: 3، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JACU-3-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 216
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عبدالرضا کاشکی

استادیار آب و هواشناسی، دانشگاه حکیم سبزواری، خراسان رضوی، ایران

مهدی اسدی

دانشجوی دکتری آب و هواشناسی کشاورزی، دانشگاه حکیم سبزواری، خراسان رضوی، ایران

حسن حاجی محمدی

دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

به منظور بررسی ساختار جو در زمان رخداد طوفان های تندری در مناطق شمال شرق ایران از آمار ۴ ایستگاه همدید در منطقه استفاده شد. داده های مدنظر این تحقیق ابتدا کدهای وضعیت هوای حاضر (WW) مخابره شده ایستگاه های واقع در منطقه بود. در ادامه طوفان هایی بررسی شدند که برابر یا بالاتر از صدک نود و پنجم و نود و نهم میلی متر بارش داشته اند. پس از استخراج روزهای همراه با طوفان تندری با مراجعه به تارنمای مرکز ملی پیش بینی های محیطی و علوم جو (NCEP/NCAR) داده های ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار تراز دریا، نم ویژه، دمای هوا، رطوبت نسبی، مولفه های مداری و نصف النهاری باد دریافت شد. روی این داده ها یک تحلیل عاملی پایگانی انجام گرفت و پس از شناسایی عوامل، خوشه بندی و تیپ بندی روزهای همراه با طوفان تندری صورت گرفت. نتایج نشان داد ۱۲ عامل و ۴ تیپ در رخداد طوفان های تندری شمال شرق کشور در تراز میانی جو تاثیر دارند. دوره حاکمیت تیپ شماره یک، فصل بهار؛ تیپ دو، زمستان و اواخر پاییز؛ تیپ سه، اواخر بهار و اوایل تابستان و تیپ چهارم در تابستان است. آرایش الگوهای فشار نیز نشان داد عامل اصلی رخداد طوفان های تندری در منطقه، ناوه عمیقی است که حاصل ریزش های سرد شمالگان یا عرضهای بالای جغرافیایی روی منطقه بود و یا بریده کم فشاری که در شرق یا غرب ناحیه خزری مستقر شده و با ایجاد چرخندگی مثبت، رطوبت لازم را برای بارش های همرفتی فراهم کرده است.

کلیدواژه ها

طوفان تندری, الگوهای فشار, ناوه عمیق, سردچال جوی, شمال شرق ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.