مدل سازی ناهنجاری پرتوزا با استفاده از داده های ماهواره ای و پرتوسنجی در سامانه ی اطلاعات جغرافیایی (GIS): مطالعه موردی در غرب استان کرمان

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله علوم و فنون هسته ای، دوره: 40، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JONSAT-40-4_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 297
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

منوچهر معصومی

۱. اکتشاف معدن، دانشگاه شهید باهنر کرمان، صندوق پستی: ۱۳۳-۷۶۱۶۹، کرمان- ایران

محمد فلاح ززولی

۲. مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه مالک اشتر، صندوق پستی: ۱۷۷۴-۱۵۸۷۵، تهران- ایران

سعید خجسته فر

۳. GIS، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، صندوق پستی: ۷۷۵-۱۴۵۱۵، تهران- ایران

ابوالفضل شامی قورچلو

۴. جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، صندوق پستی: ۶۶۱۹-۱۴۱۵۵، تهران- ایران

اکرم افتخاری

۵. سنجش از دور، دانشگاه تهران، صندوق پستی: ۶۶۱۹-۱۴۱۵۵، تهران- ایران

چکیده

امروزه یکی از نیازهای ضروری جامعه­ های بشری نیاز به انرژی است. کشور ما نیز در راستای صنعتی ­شدن و تامین انرژی، به منبع­ های نوین تامین انرژی یعنی نیروگاه­ های هسته ­ای روی آورده است. به این ترتیب اکتشاف، حفظ و حراست از منبع­ های اورانیم به عنوان خوراک چنین نیروگاه­ هایی از اهمیت به ­سزایی برخوردار است؛ ولی متاسفانه به دلیل تحریم ­های علمی و فنی کشورهای توسعه­ یافته از جمله امریکا اکتشاف منابع راهبردی اورانیم در کشور ما به کندی پیش می ­رود. از این­رو لزوم خودباوری در عرصه­ ی اکتشاف و حفظ و حراست از این ذخایر راهبردی بیش از پیش احساس می­ شود. در این پژوهش به اکتشاف عنصرهای پرتوزا در غرب استان کرمان پرداخته شده­ است. ناحیه­ ی مورد مطالعه در۱۶۰ کیلومتری جنوب غربی شهر کرمان و ۴۰ کیلومتری شمال سیرجان واقع است. این محدوده بین طول­ های جغرافیایی ''۰۰ '۳۰ °۵۵ تا ''۰۰ '۰۰ °۵۶ شرقی و عرض ­های جغرافیایی ''۰۰ '۳۰  °۲۹ تا ''۰۰ '۰۰ °۳۰ شمالی و در  برگه­ ی زمین ­شناسی ۱:۱۰۰.۰۰۰ پاریز قرار دارد. در این پژوهش از روش­ هایی نظیر فیلتر سازگار یافته تنظیم اختلاط و تصویر (افکنش) زیرفضای متعامد به منظور پردازش داده ­های سنجش از دور، و روش های تک متغیره به منظور پردازش داده­ های پرتوسنجی استفاده شد. نتیجه ­ها بیان­گر قدرت بالای ماهواره­ ی سنتینل۲ در بارزسازی دگرسانی­ های مرتبط با ذخیره­ های اورانیم است. هم­چنین با توجه به زمین­ شناسی منطقه و هاله­ های دگرسانی و بررسی سطح مقطع­ ها، روش فیلتر سازگار یافته تنظیم اختلاط به خوبی توانسته است در تصویرهای سنتینل۲ دگرسانی آرژیلی را بارز نماید. این تصویرها با توجه به زمین ­شناسی ناحیه از قدرت مناسبی برای تفکیک ماسه سنگ­ ها و سنگ ­های سیلیسی از واحدهای دیگر برخوردار هستند. در پایان ناحیه­ های امیدبخش برای پی­جویی عنصرهای پرتوزا و حفظ و حراست از آن معرفی شد. هم­چنین به جهت صحت ­سنجی، بررسی­ های صحرایی پیشین صورت گرفته از ناحیه، مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه ­ها تاییدکننده­ ی وجود مقادیر بالای عنصرهای پرتوزا در ناحیه است.

کلیدواژه ها

سامانه ی اطلاعات جغرافیایی, داده های ماهواره ای, پرتوسنجی, ناهنجاری های پرتوزا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.