سما سلیمی - دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، صندوق پستی: ۴۷۵۹۱-۵۵۱۹۷، مراغه - ایران
پریسا تاجرمحمد قزوینی - پژوهشکده چرخه سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: ۸۴۸۶-۱۱۳۶۵، تهران ایران
رضا دباغ - پژوهشکده چرخه سوخت هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: ۸۴۸۶-۱۱۳۶۵، تهران ایران
اسماعیل عیوضی - گروه مهندسی شیمی، دانشکده فنی، دانشگاه تهران، صندوق پستی: ۴۵۶۳-۱۱۱۵۵، تهران - ایران

خطرات زیست محیطی پساب های حاوی فلزات سنگین از جمله سرب، توجه پژوهشگران را برای پاک سازی آن ها با استفاده از روش های نوین مانند زیست پالایی متمرکز کرده است. در این مطالعه توانایی جذب زیستی سرب توسط باکتری Bacillus sp. strain STG-۸۳ مورد ارزیابی قرار گرفت. از روش رویه پاسخ با طراحی مرکب مرکزی توسط نرم افزار دیزاین اکسپرت جهت بهینه سازی پارامترهایی چون pH، مقدار جاذب زیستی و غلظت اولیه سرب استفاده شد. نتایج نشان می دهد که مدل درجه دوم پیشنهاد شده توسط نرم افزار دیزاین اکسپرت با ۹۹۳۸/۰=۲R، به خوبی رفتار فرایند را پیش بینی کرده و جذب زیستی در ۵/۴pH=، غلظت اولیه سرب ۱-mg.L ۹۵/۲۹۷، مقدار جاذب ۱- g.L۱ بهینه می شود که برابر با dry weight ۱- mg.g۵۹۵/۱۴۹ می باشد. هم چنین داده های تجربی با ایزوترم های لانگمویر و فروندلیچ برازش شد. نتایج نشان داد که مدل لانگمویر با ۹۶۱/۰=۲R مناسب تر است. مطالعات سینتیکی نیز نشان داد که ظرفیت جذب در ۵ دقیقه به بیش ترین مقدار خود می رسد. نهایتا با توجه به پتانسیل ارزشمند این باکتری در جذب زیستی سریع و بالای سرب، Bacillus sp. strain STG-۸۳ به عنوان یک جاذب باکتریایی با ارزشی جهت فرایندهای زیست پالایی سرب معرفی شده و کارایی روش رویه پاسخ در مدل سازی و بهینه سازی فرایند جذب زیستی سرب توسط باکتری مذکور تایید می گردد.

باکتری, جذب زیستی, زیست پالایی, سرب, طراحی آزمایش