زینب تصویری - کارشناس ارشد برنامه ریزی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
زینب السادات اطهری - استادیار برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

امروزه رسانه یکی از ابزارهای گذران اوقات برای انسان ها و به ویژه کودکان است. به دلیل شرایط حساس دوران کودکی و اینکه یکی از محبوب ترین و تاثیرگذارترین گونه های رسانه نزد کودکان، پویانمایی است، بررسی پیامدهای مشاهده پویانمایی ها در تربیت این دوره امری گریز ناپذیر است. پژوهش حاضر به منظور بررسی نفی و ایجاب دلالت های تربیتی پویانمایی باب اسفنجی برپایه ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت انجام شده است. این پژوهش، به لحاظ هدف، کاربردی است و برپایه روش کیفی کمی و با استفاده از تحلیل محتوای قیاسی انجام شده است. متخصصان این حوزه، روایی صوری مقوله های مرتبط با ساحت های شش گانه را تایید کرده اند. پایایی این مقوله ها نیز با استفاده از ضریب اسکات و دیدگاه های ۴ نفر از صاحب نظران در این زمینه، ۷۷۲/۰ برآورد شد؛ سرانجام، برای تحلیل داده های به دست آمده از پژوهش، از روش آنتروپی شانون بهره گرفته شد. براساس یافته های این پژوهش، ۲۴۲ مضمون مرتبط با ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت در این پویانمایی مشاهده شد که ساحت تربیت زیستی و بدنی بیشترین میزان توجه و اهمیت و ساحت تربیت اخلاقی،کمترین اهمیت را داشته است. همچنین ۳۱۴ مضمون در نفی ساحت های شش گانه مشاهده شد که نفی ساحت تربیت اخلاقی، بیشترین میزان توجه و اهمیت و نفی ساحت تربیت زیبایی شناختی و هنری، کمترین اهمیت را داشته است. یافته ها حاکی از این است که در پویانمایی باب اسفنجی به رشد ابعاد وجودی انسان به صورت متعادل توجه نشده است؛ بنابراین، ضرورت پرهیز از شکل گیری شخصیت کاریکاتوری و توجه هم زمان به همه ساحت های وجودی انسان توصیه می شود.

پویانمایی, پویانمایی باب اسفنجی شلوارمکعبی, کودک, تربیت, ساحت های شش گانه تعلیم و تربیت