گزارش فنی: مقایسه معادلات تجربی و روش تجزیه هیدروگراف سیلاب در برآورد زمان تمرکز، مطالعه موردی: حوضه آتشگاه-استان اردبیل
- سال انتشار: 1393
- محل انتشار: فصلنامه مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره: 6، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JWEM-6-4_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 208
نویسندگان
کارشناس ارشد، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
استادیار، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده
پارامترهای زمانی از جمله پارامترهایی هستند که در اکثر مدل های هیدرولوژیکی و هیدرولیکی استفاده می شوند و متداول ترین آن زمان تمرکز است. هدف از این پژوهش، انتخاب بهترین روش از میان روش های برآورد زمان تمرکز در حوزه آبخیز آتشگاه در استان اردبیل است. در این پژوهش، مقادیر زمان تمرکز حوضه با استفاده از ۱۴ معادله تجربی و روش SCS در نرم افزارهای WMS و HEC-Geo-HMS صورت گرفته است. متوسط وزنی شیب آبراهه اصلی و پارامتر ضریب زبری منینگ با عملیات صحرایی تهیه شد. به منظور ارزیابی کارایی روش ها با استفاده از آمار هیدرومتری و بارندگی، تعداد سه واقعه سیلاب که از نظر زمانی برابر با بارش ها بودند، انتخاب و از روش گرافیکی، زمان تمرکز برای این سه واقعه محاسبه شد. زمان تمرکز محاسبه شده و مشاهداتی (۲.۲۸ ساعت) به وسیله شاخص درصد خطای نسبی و خطای میانگین باقی مانده مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی بیشتر روابط به کار گرفته در این تحقیق نشان می دهد که مساحت نقش بسزایی را در برآورد مناسب زمان تمرکز ایفا می کند، چنان چه بررسی روابط هات-وی، هیدروگراف استدلالی و ین–چاو، کرپیچ و کالیفرنیا نشان می دهد که این روش ها جهت محاسبه زمان تمرکز، پارامتر مساحت را به کار نمی گیرند. به همین دلیل مقدار برآورد آن ها با مقدار مشاهداتی تفاوت قابل ملاحظه ای دارد، اما در مقابل روابط پاسینی و کربای با لحاظ کردن تاثیر پارامتر مساحت، برآورد نزدیک تری را به مقدار مشاهداتی ارائه داده است. نتایج نشان داد که به کارگیری تعداد پارامترهای بیشتر، نتایج مطلوبتری را به همراه دارد. چنانچه در رابطه SCS جهت محاسبه زمان تمرکز حوضه، علاوه بر پارامترهای طول و شیب آبراهه اصلی، پارامتر تلفات کل، نوع کاربری اراضی، عملیات اصلاحی، وضعیت هیدرولوژیکی و همچنین، گروه هیدرولوژیکی خاک مورد استفاده قرار می گیرد. در محاسبه مقدار زمان تمرکز با استفاده از روش SCS از مدل های WMS و همچنین، ابزار HEC-Geo-HMS، با توجه به این که مدل های مذکور از داده های رستری استفاده می کنند، دارای دقت بیشتر از روش های سنتی چون روش دستی می باشد. در حوضه آتشگاه، روش SCS برای برآورد زمان تمرکز با استفاده از نرمافزار WMS با مقدار حداقل آماره های خطای میانگین باقی مانده و درصد خطای نسبی به ترتیب برابر با ۰.۰۵ ساعت و ۲.۱ درصد برای حوضه مناسب می باشد.کلیدواژه ها
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.