ارائه الگوی بهینه مدیریتی به منظور بهره برداری از منابع آب، مطالعه موردی: دشت الشتر
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: فصلنامه مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره: 7، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JWEM-7-3_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 351
نویسندگان
دانشجوی دکترای، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
استاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
چکیده
شیوه بهره برداری از منابع آب زیرزمینی دشت الشتر، موجب افت سطح آب و کاهش آبدهی چاه های منطقه شده است. طی دوره آماری ۱۳۷۱ تا ۱۳۸۹ تراز سطح ایستایی دشت، سالانه به طور متوسط ۲۴ سانتی متر افت نموده است. استفاده ترکیبی از تکنیک های شبیه سازی و بهینه سازی، روشی مفید و قدرتمند در تعیین استراتژی های تصمیم گیری و مدیریتی، برای بهره برداری اصولی از منابع آب می باشند. در این راستا از مدل ریاضی MODFLOW و نرم افزار Lingo به عنوان ابزارهایی کارآمد و با صرفه، برای بررسی گزینه های مختلف مدیریتی استفاده شد. در فرایند شبیه سازی با هدف مدیریت منابع آب، از نتایج حاصل از مدل سازی و کالیبراسیون مدل، برای بهینه سازی سفره آب زیرزمینی استفاده شد. از آن جا که توابع هدف در این مطالعه از نوع خطی بوده، برنامه ریزی خطی چند هدفی به منظور حل مساله بهینه سازی انتخاب شد. مساله عمومی بهینه سازی چند هدفه با n متغیر تصمیم، m محدودیت و p هدف در روابط بهینه سازی ارائه شد. هدف از حل مسئله بهینه سازی، بیشینه کردن سود حاصل از محصولات کشاورزی و کمینه کردن مصرف آب برای استفاده بیشتر از آبخوان است. میزان سوددهی کل محصولات زراعی قبل از بهینه سازی برابر ۴۷۷۹۸ میلیون ریال بود که پس از بهینه سازی با ۳۳.۲۵ درصد افزایش به ۶۳۶۸۹ میلیون ریال رسید. میزان مصرف آب قبل از بهینه سازی، ۹۲۲۲۰ هزار متر مکعب در سال بود، که پس از حل مسئله بهینه سازی ۱۸.۱ درصد کاهش یافت و به ۷۵۵۱۰ هزار متر مکعب در سال رسید. سوددهی کل محصولات بر اساس سناریو سند ملی (نیاز خالص آبی) ۱۵ درصد افزایش یافت. در این سناریو میزان مصرف آب کشاورزی ۶۵.۵ درصد کاهش می یابد.کلیدواژه ها
برنامه ریزی خطی, بهینه سازی, شبیه سازی, مدل ریاضی MODELOW, مدیریت منابع آباطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.