بررسی مدل های نفوذ در پوشش خاک اراضی مرتعی، مطاله موردی: حوضه گنبد در استان همدان
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: فصلنامه مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره: 7، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JWEM-7-4_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 240
نویسندگان
دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان
چکیده
نفوذ یکی از مولفه های اصلی چرخه هیدرولوژی و مورد نیاز در مدیریت و بهره برداری منابع آب است. این پدیده در طبیعت به عوامل متعددی وابسته و اندازه گیری آن مشکل است. بنابراین، مدل های مختلفی برای شبیه سازی آن ارائه شده است. ارزیابی مدل های نفوذ با داده های مشاهده ای حلقه مضاعف نشان می دهد که هر کدام از این مدل ها در شرایطی بر بقیه برتری داشته اند. براین اساس، در پژوهش حاضر مدل های فیلیپ، هورتن، گرین-آمپ، SCS، کاستیاکف و لوئیس-کاستیاکف به همراه پارامترهای آن ها، مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور، حوضه گنبد در استان همدان انتخاب و به چهار واحد هیدرولوژیکی همگن تقسیم شد. سپس، میزان نفوذ در فصل خشک برای ارزیابی این مدل ها، در هر واحد با حلقه مضاعف اندازه گیری شد. نتایج پژوهش نشان داد مدل فیلیپ نفوذ را با دقت بیشتری برآورد نموده و در مرتبه بعد مدل کاستیاکف قرار دارد. برای روابط مدل فیلیپ ضریب همبستگی بین ۰.۹۷۵ تا یک، خطای میانگین بین ۰.۰۱۷- تا ۰.۰۱۷+ و میانگین جذر مربعات خطا حداکثر ۰.۲۲ به دست آمده است. برای مدل کاستیاکف ضریب همبستگی بین ۰.۹۵۶ تا ۰.۹۹۸، خطای میانگین بین ۹.۳- تا ۰.۰۰۳+ و میانگین جذر مربعات خطا حداکثر ۱۴.۲۵ است. علاوه بر این، رابطه همبستگی بین پارامترهای این مدل ها با دو شاخص بافت خاک شامل درصدهای رس و شن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد به استثناء مدل SCS کلیه پارامترهای سایر مدل ها در سطح معنی دار پنج درصد به این دو شاخص وابسته بوده و نیز حداقل یک پارامتر هر مدل دارای همبستگی بالا و معنی دار است. مقدار ضریب همبستگی به ترتیب برای پارامتر تابع هدایت هیدرولیکی خاک (A) در مدل فیلیپ ۰.۹۹، برای پارامتر ثابت مدل گرین-آمپ B) ۰.۹۵)، برای تابع کاهنده نفوذ در مدل هورتن k) ۰.۹۹)، برای ضریب تابع نمایی مدل کاستیاکف b) ۰.۹۹۹) و برای ضریب تابع نمایی مدل لوئیس-کاستیاکف (b) در ۰.۹۶ به دست آمد. رابطه همبستگی سایر پارامترها با درصد رس و شن کمتر از ۰.۵ به دست آمده و در سطح پایینی معنی دار می باشند.کلیدواژه ها
بافت خاک, پارامتر مدل, رطوبت خاک, شبیه سازی نفوذ, واحد همگن هیدرولوژیکیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.