نقد اسرائیلیات در آیه ۲۴ سوره یوسف

پژوهش حاضر، تحت عنوان «نقد اسرائیلیات در آیه ۲۴ سوره یوسف†»، با هدف شناسایی و تبیین روایات اسرائیلی نگارش یافته است. با توجه به اینکه در بسیاری از تفاسیر، روایات ساختگی و خرافی فراوان به چشم می­خورد و مفسران بزرگوار نیز بدون نقد و ملاک و معیار خاص به نقل آنها پرداخته­اند؛ نگارنده را بر آن داشت که روایات تفسیری آیه ۲۴ سوره یوسف† را که تفسیرهای متعدد و گوناگون از آیه شریفه ارائه داده­اند، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد تا صحت و سقم محتوایی و درستی و نادرستی آنها مشخص گردد. نویسنده مقاله با بهره­گیری از روش توصیفی تحلیلی و مراجعه به تفاسیر روایی به این نتیجه رسید که برخی از روایات وارده در تفسیر آیه مذکور جعلی و ساختگی بوده است زیرا؛ تناقض و ناسازگاری با سیاق آیات قرآن کریم، منافات بامقام عصمت انبیا، مخالفت با عقل، رکاکت، تشتت و ناهمگونی، سازگاری با آموزه­های دینی یهود از جمله ویژگی­های بارز آن دسته از روایات است. همچنین یافته­های تحقیق نشان داد که سرمنشاء بسیاری از این دسته روایات که به «اسرائیلیات» شهرت یافته­اند عالمان نومسلمان اهل کتاب بوده که از طریق آنان به حوزه تفسیر راه یافته است و دلیل گسترش و ماندگاری آنها در کتب روایی و تفسیری نیز همان ارتباط مسلمانان با اهل کتاب و از همه مهمتر میدان دادن دستگاه خلافت به داستان سرایان بوده است.

کلیدواژه ها:

اسرائیلیات ، خرافات ، روایات تفسیری ، یوسف(ع) ، اهل کتاب