سید محمود حسینی صدیق - دکتری آب و هواشناسی دانشگاه زنجان و مدرس دانشگاه کوثر بجنورد
تیمور جعفری - استادیار و عضو هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه کوثر بجنورد
مسعود جلالی - استادیار و عضو هیات علمی آب و هواشناسی دانشگاه زنجان

رودباد جنب حاره­ای به دلیل افزایش گازهای گلخانه­ای و کاهش ازن استراتسفری و همچنین گرمایش جهانی در حال گسترش به عرض­های جغرافیایی بالاتر است و افزایش تغییرات آب و هوایی را در عرض های میانه داشته است. هدف از این مطالعه گسترش قطب سوی رودباد جنب حاره­ای نیمکره شمالی از داده­های بازتحلیل پیش­بینی میان مدت هواسپهر اروپایی (ECMWF) نسخه (ERA۵) با تفکیک مکانی ۲۵/۰*۲۵/۰ در تراز های ۱۰۰-۴۰۰ هکتوپاسکال و بازه زمانی ۴۰ ساله (۲۰۱۸-۱۹۷۹) پرداخته شده است. یافته­های پژوهش نشان داد که وضعیت میانگین ساختار عمودی رودباد جنب حاره­ای نیمکره شمالی فصل تابستان در شمالی­ترین عرض جغرافیایی قرار گرفته است؛ و از عرض­های ۴۱ درجه تا ۴۵ درجه شمالی مشاهده شده است. در فصل زمستان به جنوبی ترین عرض­های جغرافیایی جابه جا شده است و هسته سرعت رودباد جنب حاره در فصل زمستان از شدت بیشتری نسبت سایر فصل­ها برخوردار است که هسته رودبادجنب حاره در تراز بین ۴۰۰-۱۰۰ هکتوپاسکال با سرعت بین ۲۵ تا ۴۵ متر در ثانیه در عرض­های بین ۲۰ تا ۳۰ درجه شمالی مشاهده شده است. این تحقیق بیانگر این است که رودباد جنب حاره نیمکره شمالی دو دوره روند افزایشی را به عرض­های جغرافیایی بالاتر در طی سالهای ۱۹۷۹ تا ۱۹۹۷ با ۱ تا ۲ درجه و همچنین از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۷ با ۲ تا ۳ درجه به عرض­های بالاتر کشیده است. در نتیجه، افزایش خشکی و تغییرات آب و هوایی در آینده قابل پیش بینی است.

تغییرات آب و هوایی, رودبادجنب حاره, نیمکره شمالی, ERA۵