مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی با استفاده از الگوریتم کلونی مورچه و GIS (مطالعه موردی شهر تهران)

موقعیت ایستگاه های آتش نشانی نقش مهمی در کارآیی این مراکز در حین حوادث آتشسوزی دارد. بنابراین، مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی به منظور پوشش دهی بیشینه این ایستگاه ها به مراکز جمعیتی، ضروری به نظر می رسد. از سوی دیگر، مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی و تخصیص جمعیت به آنها، یک مسالهی بهینه یابی ترکیبی محسوب می شود. بنابراین، هدف این تحقیق ترکیب سیستم اطلاعات مکانی و یک الگوریتم فرا ابتکاری مبتنی بر الگوریتم کلونی مورچه برای مکان یابی بهینهی ایستگاه های آتش نشانی میباشد. برای این منظور، مطالعهای موردی در پنج منطقهی شهر تهران انجام شد. در این تحقیق، در ابتدا مناطق مناسب با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی که یک روش تصمیمگیری چند معیاره متداول میباشد، شناخته شدند. برای این منظور، دسترسی به معابر اصلی، مجاورت به کاربریهای سازگار، و دوری از کاربریهای ناسازگار به عنوان معیارها در نظر گرفته شدند. علاوه بر این، محدودهی پوشش ایستگاه های موجود نیز در نقشه نهایی در نظر گرفته شد. سپس توسط الگوریتم کلونی مورچهی پیشنهادی ایستگاه های مناسب از میان گزینههای مستعد انتخاب شدند. به منظور انتخاب این ایستگاه ها، پارامترهایی شامل تلفیق فاصله ی مناسب میان ایستگاه های آتش نشانی و بیشینه کردن جمعیتی که توسط این ایستگاه های آتش نشانی در زمان استاندارد سرویسدهی میشوند، در نظر گرفته شدند. نتایج محاسباتی نشان می دهد که الگوریتم ارائه‍ شده می‍تواند جواب های با کیفیتی را برای اینگونه مسائل در زمانی کوتاه به دست آورد. نتایج این تحقیق همچنین کارایی این روش در مکان یابی بهینهی ایستگاه های آتش نشانی را نشان داد.

کلیدواژه ها:

مکان یابی ، الگوریتم کلونی مورچه ، GIS ، ایستگاه های آتش نشانی