علی اکبر فاضل - Islamic Azad University, Isfahan, Iran
نادر رهنما - School of Sports Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran

مقدمه: در طب توانبخشی استفاده از رویکردهای هدفمند و شخصی سازی شده مطرح می باشد، لذا تعدیل پروتکلهای تمرینی براساس جنس، سن، سطح ناتوانی و میزان پیشرفت می تواند نتایج مطلوب تری را داشته باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر تمرینات توانبخشی ورزشی جامع شخصی سازی شده بر تعادل ایستا و پویای زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس با درجات مختلف ناتوانی بود. روش کار: در این پژوهش نیمه تجربی ۹۲ نفر از بیماران زن مراجعه کننده به انجمن مولتیپل اسکلروزیس شهرستان شهرکرد در سال ۱۳۹۴ به صورت در دسترس و هدفمند به عنوان نمونه انتخاب و بر اساس نمره ناتوانی جسمی در ۳ گروه ضعیف، متوسط و شدید قرار گرفتند. سپس هر گروه بطور تصادفی در دو گروه مداخله و گروه شاهد قرار گرفتند. تمرینات توانبخشی ورزشی جامع شخصی سازی شده به مدت ۱۲ هفته و ۳ جلسه در هفته انجام گرفت. تعادل ایستا با استفاده از آزمون ایستادن روی یک پا و تعادل پویا با آزمون تعادل پویای بلند شدن و راه رفتن زمان دار ارزیابی شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس، آزمون تی زوجی میانگین های تعدیل شده تحت نسخه ۲۱ نرم افزار SPSS انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج تحقیق حاضر نشان داد ۱۲ هفته تمرینات توانبخشی ورزشی جامع شخصی سازی شده منجر به بهبود تعادل ایستا و پویای زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس با درجات مختلف ناتوانی در هر سه گروه می گردد (۰۵/۰ > P). هر چند در مقایسه با گروه شاهد تغییر معنی داری در گروه سوم مشاهده نگردید. نتیجه گیری: اجرای تمرینات توانبخشی ورزشی جامع شخصی سازی شده بر روند بهبود بیماران مولتیپل اسکلروزیس تاثیر گذار است و موجب بهبود تعادل ایستا و پویای بیماران می گردد. لذا توصیه می شود متخصصان از این تمرینات به عنوان یک درمان مکمل در کنار درمان های دارویی برای بیماران مولتیپل اسکلروزیس استفاده کنند.

Multiple Sclerosis, Balance, Exercise Rehabilitation, مولتیپل اسکلروزیس, تعادل, توانبخشی ورزشی جامع شخصی سازی شده