اثربخشی درمان کوتاه مدت راه حل محور بر فرسودگی زناشویی و میل به طلاق در زنان متاهل

مقدمه: فرسودگی زناشویی یکی از مشکلاتی است که به دلیل اثرات نامطلوب و مخرب بر سیستم زوجی و ایجاد فاصله روانی- عاطفی در زوجین از دلایل اصلی طلاق عاطفی بوده و در صورت عدم درمان، زمینه را برای طلاق رسمی زوجین آماده می کند. درمان کوتاه مدت راه حل محور یک رویکرد پست مدرن در حیطه زوج درمانی و خانواده درمانی است که بر یافتن راه حل ها توسط مراجع با مشارکت درمانگر تاکید دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارآیی درمان کوتاه مدت راه حل محور بر فرسودگی زناشویی و میل به طلاق در زنان متاهل انجام شد. روش ها: طرح پژوهش از نوع نیمه تجربی است و به شیوه پیش آزمون- پس آزمون با گروه شاهد می باشد. جامعه این پژوهش متشکل از کلیه زنان متاهلی بودند که به دلیل مشکلات و تعارضات زناشویی به سرای سلامت گلها واقع در منطقه ۶ شهرداری تهران در نیمه دوم سال ۱۳۹۲ مراجعه نموده اند. در این پژوهش از شیوه نمونه گیری در دسترس استفاده شد. بدین صورت که ۳۰ نفر از زنانی که واجد شرایط شرکت در جلسات بوده و بالاترین نمرات را در پرسشنامه های پژوهش کسب کرده بودند، انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه مداخله و شاهد (هرگروه ۱۵ نفر) جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه فرسودگی زناشویی پاینز (Couple Burnout Measure) ۱۹۹۶ و مقیاس میل به طلاق روزولت، جانسون و مورو (Divorce Tendency Scale) ۱۹۸۶ بود که توسط آزمودنیها در مرحله پیش آزمون تکمیل شد. سپس گروه مداخله به مدت ۷ جلسه دو ساعته به شیوه گروهی و گام به گام و با توالی هر هفته یک جلسه در معرض درمان کوتاه مدت راه حل محور قرار گرفتند اما برای گروه شاهد مداخله ای ارایه نشد. داده های این پژوهش با استفاده از روشهای آمار توصیفی و توسط آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره (MANCOVA) در نرم افزار SPSS v.۲۰ تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمرات فرسودگی زناشویی و میل به طلاق گروه مداخله در مرحله پیش آزمون به ترتیب ۰۴/۲۰ ±۶/۱۱۳ و ۱۲/۳۱ ±۵۳/۱۲۶ و در مرحله پس آزمون ۶۹/۲۱ ±۶/۹۴ و ۱۵/۲۲ ±۶/۱۰۲ بود. در گروه شاهد نیز میانگین و انحراف معیار فرسودگی زناشویی و میل به طلاق قبل از مداخله به ترتیب ۶۸/۱۶±۵۳/۱۰۸ و ۲۱/۲۷ ±۴۶/۱۰۶ و بعد از مداخله ۱/۱۸±۹۳/۱۰۸ و ۱۶/۲۸ ±۹۳/۱۰۶بود. نتایج تحلیل کواریانس چند متغیره بیانگر کاهش فرسودگی زناشویی و میل به طلاق در زنان گروه مداخله پس از انجام مداخله کوتاه مدت راه حل محور بود (P=۰/۰۰۰). نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که درمان کوتاه مدت راه حل محور توانسته بر کاهش فرسودگی زناشویی و میل به طلاق در زنان متاهل موثر واقع شود. مشاوران و درمانگران خانواده می توانند از یافته های پژوهش حاضر در راستای مداخلات بالینی و درمانی استفاده کرده و از این رویکرد درمانی کوتاه مدت، کاربردی و موثر در جهت حل تعارضات و کمک به بهبود روابط زناشویی افراد بهره ببرند.

کلیدواژه ها:

Divorce Tendency ، Solution- Focused Brief Therapy ، Couple Burnout ، میل به طلاق ، درمان کوتاه مدت راه حل محور ، فرسودگی زناشویی