رسول شاکرین - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شاهد

استعاره به عنوان یکی از قدیمی ترین و مهترین ساختارهای زبانی بین دانشمندان مطرح بوده و از گذشته برای آن، تعاریف و دسته بندی های مختلفی ارائه شده است. در مقابل دیدگاه سنتی استعاره، دیدگاه معاصری وجود دارد که به نظریه استعاره های مفهومی معروف است و برای اولین بار لیکاف و جانسون آن را مطرح کردند. این دیدگاه که به مکتب زبان شناسی شناختی تعلق دارد، استعاره نه صرفا یک مسئله برای تزئین کلام، بلکه آن را یک فرآیند ذهنی و مفهومی می بیند که مفاهیم انتزاعی را به مفاهیم ملموس و مناسب تبدیل می کند. مرحوم سیدحسن حسینی که شاعران ادبیات پایداری است، در اشعارش کم از استعاره های مفهومی استفاده نکرد و یکی از کتاب های که می توان به کرات استعاره های مفهومی او را در آن دید، کتاب همصدا با حلق اسماعیل است. در این کتاب، یکی از پربسامدترین استعاره های مفهومی، استعاره مفهومی شب است که در این پژوهش ضمن بررسی ودسته بندی استعاره های مفهومی شب، تعداد تکرار و بسامد آن ها در این کتاب نیز به دست آمده است. این تحقیق که با روش تحلیلی و کیفی به دست آمده، ضمن بررسی تمامی استعاره های مفهومی شب در کتاب همصدا با حلق اسناعیل، به یازده نگاشت استعاری رسیده است و ضمن نشان دادن بسامدهای آن ها در کتاب، به تحلیل و تفسیر آن ها پرداخته است.

استعاره های مفهومی، شب، همصدا با حلق اسماعیل، سید حسن حسینی، زبان شناسی شناختی