مریم قادری قهفرخی - دانشگاه تربیت مدرس
علیرضا صادقی ماهونک - دانشگاه
مهران اعلمی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مرتضی خمیری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
راحیل رضایی - واحد گنبد کاووس- دانشگاه آزاد اسلامی

در این پژوهش میزان ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی و فعالیت ضد رادیکالی و ضد میکروبی عصاره متانولی میوه دو واریته بلوط ایرانی به نام-هایQuercus.branti var persica و Quercus.castaneifolia var castaneifolia مورد بررسی قرار گرفت. مقدار ترکیبات فنولی، فلاونوئیدی و بازدهی استخراج عصاره متانولی واریته کاستانیفولیا (MC) به طور معنی داری بیشتر از واریته پرسیکا (MP) بود. فعالیت آنتی-اکسیدانی عصاره ها با آزمون مهار رادیکال های آزاد DPPH مورد بررسی قرار گرفت و با آنتی اکسیدان های سنتزی BHA و BHT مقایسه شد. مقادیر EC ۵۰ برای MC، MP، BHA و BHT به ترتیب ۸۴/۴۲، ۴۰/۷۰، ۴۶/۸۹ و ۷۳/۴۱ میکروگرم در میلی لیتر بود. عصاره ها فعالیت ضدمیکروبی قابل ملاحظه ای در مقابل تمامی باکتری های مورد بررسی نشان دادند و تاثیر عصاره ها بر باکتری های گرم مثبت بیشتر از باکتری-های گرم منفی بود. حداقل غلظت بازدارندگی عصاره های MP و MC به ترتیب از ۵-۲۵/۱ و ۵-۳۱۲/۰ میلی گرم در میلی لیتر متغیر بود. از نظر کمترین غلظت مهار کنندگی ، برای باکتری های سالمونلا تیفی و شیگلا دیسانتری اختلافی بین دو عصاره مشاهده نشد، اما یرسینیا انتروکولیتیکا و اشرشیاکلی در غلظت های پائین تری از عصاره MC مهار شدند. به استثنای سیتروباکتر فروندی، عصاره MP در غلظت mg/ml ۵ روی تمام باکتری های گرم منفی اثر بازدارندگی داشت. بیشترین اثر باکتری کشی عصاره MC مربوط به باسیلوس سرئوس mg/ml)۳۱۲/۰=MBC) بود در حالی که شیگلا دیسانتری بیشترین میزان MBC (mg/ml۱۰) را دارا بود. شناسائی ترکیبات فنولی عصاره ها با کروماتوگرافی مایع با کارائی بالا حاکی از وجود اسیدهای گالیک، کلروژنیک، کافئیک و p- کوماریک در عصاره ی MC و اسیدهای گالیک، کلروژنیک و کافئیک و سیرینجیک در عصاره ی MP بود. واژه های کلیدی: ترکیبات فنولی، عصاره متانولی، فعالیت ضد میکروبی، اسید گالیک، میوه بلوط