علی محمدیان - عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق دانشگاه بزرگمهر قائنات
بتول سلحشور - دانشجوی دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

یکی از چالش­ها و شبهاتی که امروزه، فراروی آموزه­ ها­ی شرعی قرارگرفته، این است که گفتمان و الگوی اسلام، نگاهی جانب دارانه به حقوق مردان داشته و درزمینه ی حقوق زنان با نوعی تبعیض و جنسیت­زدگی همراه است. مدعیان چنین دیدگاهی با پیش کشیدن مصادیقی از احکام فقهی که در بادی امر، موهم رواداشت تبعیض است، سعی در مدلل کردن نظریه خود نموده­ اند. جستار حاضر درصدد است تا در راستای رفع شبهه مزبور در حوزه حقوق کیفری، به تبیین سیستم حقوقی اسلام در تشریع کیفر برای زنان بپردازد. این پژوهش به­ شیوه توصیفی-تحلیلی بوده و ضمن بیان مبانی اخلاقی ناظر بر تشریع مجازات­ ها برای زنان در فقه امامیه به ارائه احکام کیفری خاص زنان در ارتباط با تشهیر، تبعید، هم جنس گرایی، ارتداد، کیفیت اجرای حد، محل نگهداری محکومان و تاخیر در مجازات در شرایط خاص که با عنایت به مبانی مزبور وضع شده اند پرداخته است. نتایج پژوهش حاکی از این است که تشریع مجازات برای زنان در اسلام بر پایه دو مبنای نگاه کرامت ­محور به زن و رعایت عدالت صورت گرفته و اسلام در حوزه حقوق کیفری، نه تنها نگاه جانبدارانه ­ای به مردان ندارد بلکه از برخی احکام وضع شده این گونه به دست می­آید که سعی در تسهیل و تخفیف مجازات برای زنان است؛ قابل ذکر است که از منظر پژوهش فرارو، وجود چنین تفاوت­ هایی نه تنها حکایت از تبعیض در تشریع ندارند؛ بلکه از اخلاق و عدالت در قانون­گذاری نشئت گرفته و با توجه به ویژگی­ های متفاوت ژنتیکی و روحی غیرقابل انکار موجود میان زن و مرد، در آموزه ­های شریعت ورود یافته ­اند.

زن, مرد, جنسیت, احکام فقهی, اخلاق