جستاری نوین در چگونگی شناخت ژئوپلیتیک گفتمانی کشورها در چارچوب عملکرد اقتصاد سیاسی

از دهه ۱۹۸۰ میلادی با مشاهده ضعف پیش بینی های ژئوپلیتیک اثبات گرا پاره ای از محققان ژئوپلیتیک به سوی چارچوب های نظری جدیدی سوق یافتند که به تجدیدنظر و ارزیابی مجدد در روش ها و سنت های حاکم بر تفکر ژئوپلیتیک می پرداخت. ازجمله رویکردهای ژئوپلیتیک انتقادی، اهمیت یافتن جایگاه اقتصاد سیاسی در تولید قلمروخواهی کشورها و واحدهای سرزمینی در مقیاس فراملی و در ترسیم رفتارهای ژئوپلیتیک آنها می باشد. این پژوهش با اتخاذ روش شناسی فرااثبات گرا به دنبال تحلیل چگونگی شناخت کنش ها و راهبردهای در چارچوب ژئوپلیتیک گفتمانی مبتنی بر عملکرد فرایندهای اقتصاد سیاسی به مثابه یکی از مهم ترین وجوه جامعه شناسی تاریخی است. در این رویکرد، ظهور کنش ها، روابط و ساختار ژئوپلیتیک در مقیاس منطقه ای و جهانی متاثر از فرایندهای اقتصاد سیاسی درون کشورها مورد مطالعه قرار می گیرد. یافته های تحقیق بیانگر آن است که ژئوپلیتیک گفتمانی در هر دوره ای متاثر از قواعد اقتصاد سیاسی متمایز بوده و براین مبنا در هر مقطع تاریخی الگوی متمایزی از کنش ها و رفتارهای ژئوپلیتیک توسط کشورها ظهور می یابد. دراین راستا جهت تبیین کارکرد اقتصاد سیاسی در ظهور ژئوپلیتیک گفتمانی از ابزارهای شناختی به ویژه عقلانیت دیالکتیک درجهت تعمیم های محدود به زمان معین استفاده می شود که به کشف گزاره های تفریدی می انجامد.  

کلیدواژه ها:

ژئوپلیتیک گفتمانی ، اقتصاد سیاسی ، دیالکتیک ، جامعه شناسی تاریخی