نقش ظرفیت نهادی در توسعه پایدار فضاهای شهری و پیراشهری بجنورد

در سه دهه اخیر، کاربست ظرفیت نهادی در تحقق توسعه پایدار فضاهای شهری و پیراشهری در راس برنامه­ریزی­های توسعه­ای کشورهای جهان درآمده، با این­حال در کشورهای کمتر توسعه­یافته­ای همچون ایران این مهم مورد غفلت واقع شده است. این نهادها به عنوان کارگزاران توسعه نقش بی­بدیلی در تحولات فضایی در مقیاس سرزمینی دارند که در این پژوهش شهرستان بجنورد مورد مطالعه قرار گرفته تا ابتدا ظرفیت نهادهای متولی توسعه در آن ارزیابی گردد و سپس میزان اثرگذاری این ظرفیت­ها بر روند و نهادینگی توسعه پایدار منطقه­ای تحلیل گردد. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان نهادها تشکیل می­دهد که آگاهی و دانش بیشتری نسبت به ظرفیت نهادهای خود دارند و از میان آنان تعداد ۴۰۰ نفر به صورت تصادفی مورد گزینش قرار گرفته­اند. نتایج حاصله از طریق پرسشنامه محقق­ساخت و با استفاده از آزمونT-testتک­نمونه­ای مستقل نشان می­دهد که ظرفیت نهادی شهرستان بجنورد در تمامی گویه­ها مجموعا با میانگین ۲.۶۳ در سطح پایینی قرار دارد و هیچ کدام از مولفه ها به حد متوسط ۳ دست نیافته­اند. به همین ترتیب، این مولفه ها نتوانسته­اند اثر مثبتی بر توسعه پایدار شهری-منطقه­ای داشته باشند به طوری که بیشترین اثرگذاری مربوط به مولفه "منابع حیاتی" با امتیاز ۲.۷۸ و کمترین اثرگذاری مربوط به مولفه "منابع مادی و فیزیکی" با امتیاز ۲.۳۶ است. در نهایت پیشنهاداتی همچون بهره­گیری از نیروهای متخصص در حوزه­های مرتبط با دانش آنان و جلوگیری از اتلاف سرمایه­های انسانی در برابر فعالیت­های غیرتخصصی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

ظرفیت نهادی ، توسعه پایدار ، فضاهای پیراشهری ، بجنورد